ලොව ප්‍රථම DNA එන්නත!

ප්‍රමුඛ ඉන්දීය ඖෂධ සමාගමක් කොවිඩ්-19ට එරෙහිව ලොව ප්‍රථම DNA එන්නත ZyCov-D ලෙස හඳුන්වා දී ඇත. එය ඉඳිකටු රහිත එන්නතකි. Covid-19 වෛරසයේ බලපෑම යටතේ ජීවත්වන ලොවපුරා සිටින මිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවකට මෙය නව බලාපොරොත්තුවක් ගෙන එයි. කාලයත් සමඟ මේ එන්නත වෙනස් කරමින් එහි කාර්යක්ෂමතාවය වැඩිකළ හැකිවීම එහි ඇති විශේෂිතාවයයි. 

මෙම එන්නත සෙන්ටිග්‍රේඩ් අංශක 25කදී ඉතා හොඳ ස්ථායීතාවයක් පෙන්නුම් කර ඇත. එනිසා මෙය ගබඩා කිරීම සහ ප්‍රවාහනය පහසු කරයි. ඉන්දියාවේ ඖෂධ නියාමකයා හදිසි භාවිතය සඳහා මෙම එන්නත අනුමත කිරීමට මූලික වූ සාධකයක්ව ඇත්තේ එයයි. එන්නත් දියරය සම විනිවිද යාමට සහ විශේෂිත පටක වෙත ළඟා කරවීමට පටු ජෙට් සහිත ඉන්ජෙක්ටරයක් ​​භාවිතයෙන් මෙය එන්නත් කරනු ලැබේ. ජන්සන් ඇන්ඩ් ජොන්සන්හි දෛශික වෛරස් එන්නත්, අක්‍රිය වෛරස් එන්නත් සහ ප්‍රෝටීන් පදනම් වූ එන්නත් මෙන්ම, මෙයද සෙන්ටිග්‍රේඩ් අංශක 2 සිට 8 දක්වා උෂ්ණත්වයකදී ගබඩා කළ යුතුව ඇත. අවශ්‍ය වන්නේ අයිස් පෙට්ටියක් පමණක් බැවින් මෙය ගබඩා කිරීම සහ ප්‍රවාහනය පහසුය.

ලන්ඩනයේ රාජකීය සංගමයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස තේරී පත්වූ පළමු ඉන්දියානු කාන්තාව සහ වෛරස් විද්‍යාඥ වෛද්‍ය ගගන්දීප් කන්ග් සහ ලුසියානා ප්‍රාන්ත විශ්ව විද්‍යාලයේ සෞඛ්‍ය විද්‍යා මධ්‍යස්ථානයේ වෛරස් විද්‍යාඥ ආචාර්ය ජෙරමි කමිල් පවසන පරිදි DNA එන්නත් සතුන් සමඟ ඉතා හොඳින් ක්‍රියාකරයි. අතීතයේදී, ඔවුන් මෙබඳු එන්නත් මිනිසුන් මත අත්හදා බලා ඇත. නමුත් එහිදි ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරය සැලකිය යුතු නොවූ බව කියයි. මෙවන් එන්නතක ප්‍රධානතම අභියෝගය වන්නේ මිනිස් සෛලයක, විශේෂයෙන්ම වැඩිහිටියන්ගේ න්‍යෂ්ටිය තුළට DNA ප්ලාස්මිඩ පිටතින් තල්ලු කිරීම පහසු නොවීමය. අනෙකුත් එන්නත් මෙන් මාත්‍රා 2 කින් නොව එන්නත් මාත්‍රා 3 කින් මෙම එන්නත ලබා දෙන්නේ ඒ නිසාය.

කොවිඩ්-19ද, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, ඩෙංගු, හෙපටයිටිස්, කම්මුල්ගාය, SARS ඇතුළු වඩාත් කැපී පෙනෙන වෛරස් මෙන්, RNA වෛරසයකි. එනම් වයිරසයේ ජානමය ද්‍රව්‍ය ලෙස RiboNucleic Acid (RNA) ඇත. වෛරසය උදාසීන කිරීමට හෝ විනාශ කිරීමට දැන් විවිධ ප්‍රවේශයන් ගනු ලැබේ. සාමාන්‍යයෙන්, ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ඔවුන් මුහුණ දෙන වෛරස්වලට එරෙහිව සටන් කිරීමට අවශ්‍ය ප්‍රතිදේහ ජනනය කිරීමට කටයුතු කරයි. මේ ස්වභාව ප්‍රතිශක්තිය උත්තේජනය මගින් රෝග පාලනයට විවිධ අන්දමට ක්‍රියාකරන එන්නත් දැන් නිපදවා තිබේ.

• mRNA එන්නත: මෙම Messenger RNA එන්නත් මගින් ආසාදිත ප්‍රතිදේහජනකයේ ස්පයික් ප්‍රෝටීනය හෝ අවම වශයෙන් එහි කොටසක් සෑදීමට අපගේ ශරීර සෛල වෙත උපදෙස් (එබැවින් messenger) ලබා දේ. ශරීර සෛල තුළ ඇති මෙම ස්පයික් ප්‍රෝටීන්, ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය විසින් අනවසරයෙන් සිරුරට ඇතුළුවන්නෙකු ලෙස හඳුනාගනු ලබන අතර එමගින් වෛරසයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා අවශ්‍ය ප්‍රතිදේහ ජනනය කිරීමට උත්තේජනයක් ලැබේ. Covid-19 සඳහා වන Pfizer සහ Moderna එන්නත් දෙකම මේ වර්ගයේ ඒවාය.

• වෛරස් දෛශික එන්නත්: මෙහිදී ආසාදනය කරන ප්‍රතිදේහජනක හැර සාපේක්ෂව හානිකර නොවන වෙනත් වෛරසයක් ශරීරයට හඳුන්වා දෙනු ලැබේ. මෙය පණිවිඩකරුවෙකු හෝ දෛශිකයක් ලෙස ක්‍රියාකරන අතර මුල් අවස්ථාවේ මෙන්ම ස්පයික් ප්‍රෝටීනය සෑදීමට ශරීර සෛල පොළඹවයි. ඉන්පසුව, කලින් පැහැදිලි කළ පරිදි, ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ආගන්තුක ද්‍රව්‍යයක් ඇතුළු වූ බව වටහාගෙන ශරීරය තුළ වෛරස්වලට එරෙහිව සටන් කිරීමට ප්‍රතිදේහ නිපදවයි. Oxford-AstraZeneca, Sputnik V සහ Johnson &Johnson’s එන්නත් මෙම වර්ගයේ ඒවා වේ.

• අක්‍රිය වයිරස් එන්නත්: මෙහිදී මියගිය වෛරස් ශරීර ප්‍රතිදේහජනක තුළට හඳුන්වා දෙනු ලබන අතර එමඟින් වෛරසයට එරෙහිව සටන් කරන ප්‍රතිදේහ නිපදවීමට ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය අවුලුවයි. වෛරස් මියගොස් ඇති බැවින්, ඒවා ශරීරය තුළ ප්‍රතිනිෂ්පාදනය නොවේ. මෙය සම්මුතිවාදී ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් ඇති පුද්ගලයින් සඳහා ඔවුන් ආරක්ෂිත කරයි. Covid-19 සඳහා වූ ronaVac, Sinopharm සහ Covaxin එන්නත් මෙම වර්ගයේ වේ.

• ප්‍රෝටීන් මත පදනම් වූ එන්නත්: මෙහිදී කොරෝනා වයිරසයේ ස්පයික් ප්‍රෝටීනය රසායනාගාරයක් තුළ ප්‍රතිනිර්මාණය කර මිනිස් සිරුරට හඳුන්වා දෙනු ලැබේ. සම්පූර්ණ වෛරසය නොමැතිව, ස්පයික් පමණක් හානිකර නොවේ. කෙසේ වෙතත්, ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය මෙම ස්පයික් ප්‍රෝටීනය ආක්‍රමණය කරන්නෙකු ලෙස සලකන අතර එයට එරෙහිව සටන් කිරීමට ප්‍රතිදේහ නිපදවයි. Novovax යනු මෙම වර්ගයේ Covid-19 එන්නතකි.

DNA එන්නත් මේ වර්ගයේ නවතම අත්හදා බැලීමයි. DNA එන්නත් හරහා, ධාරක සෛල ක්ෂණිකව SARS-CoV-2 ප්‍රෝටීන නිපදවන කර්මාන්තශාලා බවට පරිවර්තනය කරයි. මෙම ප්‍රෝටීන ධාරකයාගේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය මගින් වහා හඳුනාගෙන එම ආගන්තුක  ආසාදනය උදාසීන කර වළක්වන ප්‍රතිදේහ වර්ධනය කිරිමට කටයුතු කරයි. මෙම ශක්තිමත් සෛලීය ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරය, ඉහළ ආරක්‍ෂිත ආන්තිකයක් තහවුරු කර ඇත. යහ නිපැයුම් ප්‍රමිතීන්ට අනුව සරල නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියක් මගින් තිලිණ වන මේ  එන්නත් අනෙකුත් එන්නත් නිපැයුම් හා සසඳන විට අමතර ප්‍රතිලාභ සහිතය.

මෙම එන්නත අවුරුදු 12-18 වයස් කාණ්ඩවල ස්වේච්ඡා සේවකයන් දහස් ගණනක් මත පරීක්‍ෂා කර ඇති අතර, ඔවුන්ගෙන් 66%ක් පමණ Covid-19 රෝග ලක්ෂණ ආසාදනය වීමෙන් වැළැකී ඇත. තවද, මෙම පරීක්ෂණය 2 වැනි කොවිඩ් රුල්ල උච්ඡතම අවස්ථාවේදී සිදුකරන ලද අතර, මාරාන්තික ඩෙල්ටා ප්‍රභේදය ඇතුළු වෛරසයේ විවිධ විකෘතිවලට එරෙහිව එහි කාර්යක්ෂමතාවයේ සඵලතාව පෙන්වා ඇති බව පර් යේෂකයන් අවධාරණය කරයි.

 සුගත් පී. කුලතුංගආරච්චි