සමාව ඉල්ලීම මනුෂ්‍ය ගතියක් සමාව දීම දේව ගතියක්

ආදරණීය පුද්ගලයෙකුට යම් වරදක් වුණොත් සමාව ඉල්ලීම මනුෂ්‍ය ගතියක්. සමාව ඉල්ලපු කෙනෙකුට සමාව දීම දේව ගතියක්. ආදරණීය බව තරම් ශ්‍රේෂ්ඨ මනෝභාවයක් මේ ලෝකයේ තවත් නැහැ කියලා මට තේරැම් කර දුන්න එක් නිදර්ශනයක් තමයි “Ayla - the daughter of war” කියන කොරියන් චිත්‍රපටය.

යුද්ධය විසින් පුංචි දියණියකගේ ජීවිතයෙන් උදුරගත්ත බොහෝ දේවල් අතරට අම්මගේ තාත්තගේ ආදරයත් අයිති වෙලා. කාත් කවුරැත් නැතුව මේ ලෝකේ තනි වෙච්ච ඒ පුංචි දියණියට තාත්තා කෙනකුගේ ආදරය එක අංශු මාත්‍රයකින්වත් වෙනසක් නැතුව දෙන තාත්තා කෙනෙක් හම්බවෙනවා. ඔහු යුදහමුදා සෙබළෙක්. සැබෑ ආදරය කියන්නෙ අයිතියට නෙමෙයි. සැබෑ ආදරේ කියන්නෙ ලේ නහර ඇටමිදුලු පෙරාගෙන එන ආධ්‍යාත්මික බැඳීමකට. එහෙත් අයිතියක් නැති හුඟක් බැඳීම්වල අවසානය හරි වේදනාවක්. ඒ වේදනාව එලෙසම අත්විඳිමින් ඒ දුවටත් තාත්තාටත් වෙන් වෙන්න දවසක් එනවා.

අහේතුකව අපි සමහර බැඳීම්වලට නොසිතූ මොහොතක තිත තියෙනවා. ඇතැම්විට අපි අපේ ජීවිතවලින් යන්න කියලා පිටමං කරන අය අපිට ආයෙත් අපේ ජීවිත තුළදීම හමුවෙනවා. සමහරවිට අම්මා කෙනෙක් තාත්තා කෙනෙක් අසාධාරණ විදියට තමන්ගෙ ජීවිතවලින් අයින් කරලා දාන දරැවෙක්ව ඒ අයගෙ ජීවිතවලට කිසිම හව්හරණක් නැති මොහොතක එහෙත් හව්හරණක් අවැසි මොහොතක යළිත් මුණගැසෙන්න පුළුවන්. මොනතරම් වැරදි සිදුවුවත් තමාගේ ආදරණීයයන්ට සමාව දීම දේව ගතියක්.

අහේතුකව අපිව ජීවිතවලින් පිටමං කරපු ඇතැම් අය ගැන අපි තුළ ඉපදුන සහ ඉපදෙන හැඟීම් විවිධාකාර වෙන්න පුළුවන්. ඇයි මට එහෙම කළේ? ඒ අයට මගේ ජීවිතය තුළ ආයෙ ඉඩක් නෑ... හුඟාක් අය අවසානයේ එන්නේ ඒ විනිශ්චයට... එහෙත් ආදරය කියන වචනය සුවඳවත් කරන්න පුළුවන් සමාව කියන මන්ත්‍රයට විතරයි. සමාව පිරිනැමීම තුළ සමාවෙහි අගය වඩාත් බල ගන්වන්න වගේම සැනසිලි දායක ලෙස මනුෂ්‍යයා සුවපත් කරන්නත් ඔබට පුළුවන් වෙයි. ප්‍රේමය ඉවසිලිවන්තයි. ඒ ඉවසිලිවන්ත ප්‍රේමය අසිරිමත් මනුෂ්‍යභාවයක් බවට පත්කළ හැක්කේ නොඉල්ලන මොහොතකත් සමාව දීමට තරම් දානමය හදවතක් අප තුළ ඇති කර ගැනීමෙන්... එවන් මානසිකත්වයක් අප අප තුළ ඇති කරගන්නේ කොහොමද? මනෝ විද්‍යාත්මකව අපි ඒ ගැන කතා කරමු.

ස්වයං සමාවේ 4 R හතරක් තියෙනවා. ඒ කියන්නෙ.

1. වගකීම (Responsibility): සිදු වූ දේ පිළිගෙන ඔබට අනුකම්පා කරන්න. 

2. පසුතැවීම (Remorse): ධනාත්මක හැසිරීම් වෙනස් කිරීම සඳහා දොරටුවක් ලෙස වරදකාරීත්වය සහ පසුතැවීම භාවිතා කරන්න.

3. ප්‍රතිෂ්ඨාපනය (Restoration): ඔබ සමාව දෙන කවුරැන් සමඟ වුවද, එය ඔබම වුවද නිවැරදි කරන්න. 

4. අලුත් කිරීම (Renewal): අත්දැකීම්වලින් ඉගෙන ගෙන පුද්ගලයෙකු ලෙස වර්ධනය වන්න.

අපගේ සැබෑ ලෝකයේ, වැරදි සිදුවීම සාමාන්‍ය දෙයක්. ඒ අතර සමාව දීමේ ශක්‍යතාව අප විසින් අප තුළ ඇතිකරගත යුත්තක්. වරදකරැට තමන්ගෙන් යම් හානියක් සිදු වී ඇති බව හැඟෙන්නේ නම් ප්‍රකාශ කරන්නේ නම් සහ සමාව අයැද සිටින බව නොපෙන්වන්නේ නම් සමාවදීම දුෂ්කර දෙයක්. අපෙන් ඉල්ලා සිටීමකින් තොරව අපට සමාව දීමට ආශාවක් හෝ ශක්තියක් ඇත්තේ ස්වල්ප දෙනෙකුට පමණයි.

සමාව දීමට බල කළ නොහැක. නමුත් නිහතමානීව ඉල්ලා සිටිය යුතු දෙයක්. යමෙක් නොවිමසා අපට සමාවදීමට තරම් කරැණාවන්ත වුවද, ඔවුන් එසේ කරන්නේ සිතේ දුකක් ඇතිව. ඔවුන් අපට සමාව දෙයි. නමුත් අපගේ අතීත ක්‍රියාවන් ඔවුන්ගේ මතකය අවුලුවාලන සෑම අවස්ථාවකම ඔවුන් නොකියා දුක් විඳිනවා. ඔබගේ බරපතල වැරදි සඳහා යමෙකුට සමාව දීමට බොහෝවිට අපහසු දෙයක්. නමුත් එය සම්පූර්ණයෙන්ම කළ නොහැකි දෙයක් නොවේ. ඒකට කාලයක් ගත වෙන්න පුළුවන්. නමුත් අපිට පොඩි උත්සාහයකින් ඒක කරන්න පුළුවන්.

යමෙකු ඔබට සමාවදීමට ඔබට හැකි ක්‍රම කිහිපයක් පහත සඳහන් පරිදි පෙන්වා දෙන්නට පුළුවන්. 

1. සහකම්පනය පෙන්වීම (Showing Empathy) - සහකම්පනය පෙන්වීම මිනිසුන්ට සමාව දීමට සහ ඔවුන්ගේ කෝපය පහසුවෙන් අත්හැරීමට උපකාරී වෙනවා. සහකම්පනය කියන්නෙ අපගේ වැරදි ක්‍රියාවෙන් පසු ඔවුන්ට හැඟෙන ආකාරය පිළිබඳ අවබෝධය. එය ඔවුන්ගේ සපත්තු තුළ ඇවිදීම සහ ඔවුන් කරන ආකාරයටම එකම හැඟීම් දැනීමට සහ එකම සිතුවිලි සිතීමට උත්සාහ කිරීම

ඔබ ඔවුන්ගේ වේදනාව, ඔවුන්ගේ කෝපය, ඔවුන්ගේ දුක, ඔවුන්ගේ දුක, පසුතැවීම සහ ඔවුන්ගේ බිය තේරැම් ගන්නේ නම්, එම හැඟීම් නැති කර ගැනීමට සමාව අයැදින්නේ කෙසේදැයි සිතාගන්නට පුළුවන්. 

2. සම්පූර්ණ සමාව ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කිරීම (Offering a Complete Apology) - සමාව අයැදීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ ඔබ වගකීම භාරගෙන ඇති බවත් ඔබේ ක්‍රියාවන්ගේ ප්‍රතිවිපාක පිළිගන්නා බව. ඔබ රිදවන පුද්ගලයා ඔබට හෘද සාක්ෂියක් ඇති බව ඒ අනුව පිළිගන්නව.  එය බොහෝවිට සිත් රිදවීම නිසා ඇති වන ක්‍රෝධය, වෛරය දුරැකර ගැනීමේ මාර්ගයක් වශයෙන් පෙන්වා දෙන්නට පුළුවන්. සම්පූර්ණ සමාව අයැදීමක් පහත දැක්වෙන අනුපිළිවෙළෙහි අන්තර්ගත කොන්දේසි පහක් සමඟ ක්‍රියාත්මක කරන්නට පුළුවන්. 

3. පිළිගැනීම: ඔබේ වැරුද්ද පිළිගන්න. පසුතැවීම: ඔබ කනගාටු වන බව ඔවුන්ට කියන්න. නිහතමානිකම: නිහතමානීව ඔවුන්ගෙන් සමාව ඉල්ලන්න, සහතිකය: අනාගතයේදී ඔබ එය නැවත සිදු නොකරන බවට ඔවුන්ට සහතික වන්න, නිවැරදි කිරීම: දේවල් නිවැරදිව සැකසීමට ඔවුන් ඔබෙන් බලාපොරොත්තු වන්නේ කුමක්දැයි ඔවුන්ගෙන් විමසන්න.

4. නිවැරදි පරිසරය නිර්මාණය කිරීම (Creating the Right Environment) - අපිට වැරදි කරපු අයට සමාව දෙන්න අමාරැයි. අපි බොහෝ විට ඔවුන් කළ වැරදි ගැන සිතමින් වැඩි කාලයක් ගත කරනවා. අපගේ වැරදි සම්බන්ධයෙන් ඔවුන්ගේ කම්පනය සැකසීමට ඔවුන්ට කාලය සහ අවකාශයට ඉඩ දෙන්න.

5. විනිවිදභාවයෙන් හා අවංකව සිටීම (Being Transparent and Honest) - සමාව දීම සඳහා වඩාත්ම වැදගත් කොන්දේසියක් වන්නේ වැරුද්ද ගැන අවංක වීම. ඔබ ඒ ගැන බොරැ නොකිව යුතු අතර, එය කුඩා අතපසුවීමක් සේ ඒ ගැන කතා නොකළ යුතු අතර, සරල පිළිගැනීමක් ඉදිරිපත් කළ යුතුයි.

6. සමාව ඉල්ලීමේ ලිපියක් ලිවීම (Writing an Apology Letter) - යමෙකු ඔබට සමාවදීමට එක් ප්‍රයෝජනවත් ක්‍රමයක් නම් අවංක සමාව ඉල්ලීමේ ලිපියක් ලිවීම. සමාව අයැදීමේ වචන ලිවිය යුත්තේ හදවතින් යාන්ත්‍රිකව නොවේ. බොහෝ අය කැමැති ලිපිය තැපැල් කරනවාට වඩා පෞද්ගලිකව භාරදීමට. ලිවීමෙන් අපගේ මනස නිරවුල් කර ගැනීමට සහ අපගේ සිතුවිලි පිළිවෙළකට සකස් කර ගැනීමට උපකාරී වෙනවා. ඊටපසු, ඔබ සමාව අයැදීම පිළිගන්නා තෙක් මෙම පුද්ගලයා සම්බන්ධ කර ගැනීමෙන් වැළකී සිටීම වැදගත්. අවසාන වශයෙන්, ඔවුන් ඔබේ සමාව අයැදීම ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ නම්, නැවත උත්සාහ නොකිරීම වඩා හොඳයි. එහෙම නැත්නම් ඔවුන් එය ඔවුන්ව වරදට පත් කිරීමට ඔබ දරන උත්සාහයක් ලෙස අර්ථ දක්වන්නට පුළුවන්.

7. සම්පූර්ණ සමාව සඳහා ඉවසීමෙන් බලා සිටීම (Waiting Patiently For Full Forgiven) - සමාව දීම බොහෝවිට දිගුකාලීන ක්‍රියාවලියක්. සෑම කෙනෙකුටම පහසුවෙන් හෝ ඉක්මනින් සමාව දීම නොහැකි දෙයක්. එබැවින්, ඉක්මන් නොවන්න. සමාව දීම කොටස්  වශයෙන් වුවත් වෙන්න පුළුවන්.  යමෙකු අපට සම්පූර්ණයෙන්ම සමාව දීමට අපට අවශ්‍ය වූ විට, ඒ සියල්ල එකවර සිදුවන්නේ නැත. දුක් විඳින්නා අපගේ පශ්චාත් සමාව ඉල්ලීමේ හැසිරීම පරීක්ෂා කර බලා සිටිය හැකි අතර ඔවුන්ට ආරක්ෂිත සහ වඩා සහතික යැයි හැඟෙන පරිදි සීමිත ආකාරවලින් අපට සමාව දිය හැකියි. එය මතක තබා ගන්න.

8. නැවතත් සමාව අයැදීම (ඔවුන් ඔබට සමාව දුන් පසු)

සමාව දීම ගැන මිනිසුන්ට නොසන්සුන් බවක් දැනෙන නිසා ඔවුන් ඔබේ සමාව පිළිගත් පසු අවශ්‍ය නම් නැවත සමාව ඉල්ලන්න. සමාව දීම නිවැරදි දෙයක් ලෙස ඔවුන්ට බොහෝවිට නොහැඟෙන්නේ ඔබ නැවත එම දේම කරයිද යන්න ඔවුන්ට වැඩි විශ්වාසයක් නැති නිසා.

ඒ වගේම අනිත් කෙනා අපිත් එක්ක තරහින්ද ඉන්නේ කියලා හොයලා බලන එකත් වැදගත්. ඔවුන් තවමත් දුකෙන් හෝ අමනාපයෙන් සිටින්නේ නම්, ඔවුන් අප සමඟ ඇති සියලු සම්බන්ධතා කපා හැර තිබේ නම්, නැවත සමාව ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය දෙයක්.