අඟහරු ජනාවාසයන්ට මංපෙත් සොයා දෙන අපේ විද්‍යාඥවරිය!
නාසා ආයතනය තැනූ අඟහරු මත පරිසර තත්ත්වයට සමාන පරිසරයක ජීවත්වීම අනුකරණය කරන සමාකරණ මෙහෙයුමක් සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ උපන් නාසා විද්‍යාඥ පියුමි විජේසේකර තෝරාගෙන ඇති බව එම ආයතනය පසුගියදා නිවේදනය කළේය. ශ්‍රී ලංකාව ලද අභිමානවත් අවස්ථාවක් ලෙස සැලකිය හැකි, මෙම පෙරුළිකාර උත්සාහයේ අරමුණ වන්නේ රතු ග්‍රහලෝකයේ අනාගත මානව ගවේෂණ සඳහා පෙර සූදානම් වීමයි. ඒ අනුව අපේ විද්‍යාඥවරිය අඟහරු ජනාවාසකරණයේ පූර්ව පුරෝගාමිනියක ලෙස ඉතිහාසයට එක්වනු ඇත.
ශ්‍රී ලංකා විද්‍යාඥ පියුමි, තවත් අඟහරුගාමීන් 4 දෙනකුගෙන් යුත් කණ්ඩායමක් සමඟ මෙහිදී අඟහරු මත ක්‍රියාකාරකම් සැලසුම් කිරීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා වන අභියෝගය හෙවත් CHAPEA ලෙස හඳුන්වන මෙම අනුකරණ මෙහෙයුම සඳහා එක්වනු ඇත. දිගුකාලීන අභ්‍යවකාශ තරණය පිළිබඳ අපගේ අවබෝධයේ වැදගත් පියවරක් සනිටුහන් කරන මෙම මෙහෙයුම ටෙක්සාස් හි හූස්ටන් හි පිහිටි NASA හි ජොන්සන් අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයේදී සිදු කිරීමට නියමිතය.
අනුකරණ මෙහෙයුම ආසන්න වශයෙන් දින 45ක් පවතිනු ඇති අතර, එම කාලය තුළ මේ කණ්ඩායම අඟහරුගේ පාරිසරික තත්ත්වයන් ප්‍රතිනිර්මාණය කරමින් විශේෂයෙන් නිර්මාණය කර ඇති HERA පහසුකම නමැති අඟහරු වැනි වාසස්ථානයක ජීවත් වන අතර පර් යේෂණාත්මක වැඩ කරනු ඇත. මෙම කාලය තුළ, පියුමි සහ ඇගේ කණ්ඩායම අන්තර් ග්‍රහලෝක සංචාරවල සැබෑ අභියෝග සඳහා සූදානම් වීමේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් වන ඔවුන්ගේ ශාරීරික හා මානසික විඳදරා ගැනීම පරීක්ෂා කිරීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති කාර්යයන් සහ අත්හදා බැලීම් මාලාවක නිරත වන්නට නියමිතය.
ඒ අනුව ජේසන් ලී (Jason Lee), ස්ටෙෆ්නි නවරෝව් (Stephanie Navarro), ෂාරෙෆ් අල් රොමයිති (Sharef Al Romaithi) සහ ලංකාවේ පියුමි විජේසේකර (Piyumi Wijesekara) මැයි 10 සිකුරාදා නාසා ඒජන්සියේ Human Exploration Research Analog පහසුකම නොහොත් HERA වෙත පිවිසෙනු ඇත. එහි ඇතුළට ගිය පසු කණ්ඩායම පෙර කී පරිදි දින 45ක් ගගනගාමීන් මෙන් ජීවත් වන්නට නියමිතය. කාර්ය මණ්ඩලය ජූනි 24 වැනි දින මෙම පහසුකමෙන් පිටව පෘථිවියට "ආපසු" පැමිණීමෙන් පසු මෙම පර් යේෂණය හමාර වනු ඇත. Jose Baca සහ Brandon Kent මෙම මෙහෙයුමේ විකල්ප කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයන් ලෙස තෝරාගෙන තිබේ.
නාසා ආයතනය මගින් සඳ, අඟහරු සහ ඉන් ඔබ්බට ගැඹුරු අභ්‍යවකාශ මෙහෙයුම් සඳහා ගගනගාමීන් යැවීමට පෙර කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයන් විශ්වයේ හුදෙකලාවට, සීමිත ඉඩක කොටු වී ජීවත් වීමට සහ දුරස්ථ තත්ත්වයන්ට අනුගත වන ආකාරය අධ්‍යයනය කිරීමට මෙම HERA පහසුකම විද්‍යාඥයන්ට හැකියාව ලබා දෙයි. කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයන් රතු ග්‍රහලෝකය මතදී මෙන් ඔවුන්ගේ සමාකරණ මෙහෙයුම පුරාම විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ සහ මෙහෙයුම් කාර්යයන් රුසක් අඛණ්ඩව සිදු කරනු ඇත. අතථ්‍ය යථාර්ථය VR තාක්ෂණය භාවිත කරමින් අඟහරුගේ මතුපිට “ඇවිදීම” ද ඇතුළුව, ඔවුන් හට අඟහරු ග්‍රහයා අසල සිටින විට මෙහෙයුම් පාලන මධ්‍යස්ථානය සමඟ මිනිත්තු පහක් දක්වා පවතින සන්නිවේදන ප්‍රමාදයන් වෙනස් වීමද අත්විඳිය හැකිය.
පියුමි ඇතුළත් මෙම කාර්ය මණ්ඩලය මෙම වසරේ HERA හි අනුකරණය කරන ලද අඟහරු සමාකරණ මෙහෙයුමකට සහභාගි වන දෙවැනි ස්වේච්ඡා කණ්ඩායම වේ. මෑතකාලීන පූර්ව කාර්ය මණ්ඩලය සිය HERA මෙහෙයුම මාර්තු 18 දින අවසන් කරන ලදී. ඉදිරියේදී මෙම වසරේ තවත් මෙහෙයුම් දෙකක් සිදුවනු ඇත. ඒ අනුව අවසන් HERA කාර්ය මණ්ඩලය දෙසැම්බර් 20 වැනි දින සිය පර් යේෂණ අවසන් කිරීමට නියමිතය. HERA සඳහා ප්‍රථම වරට එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයෙන් (එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ) පැමිණි, එක් කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයකු වන ෂරීෆ් අල් රොමයිති පැමිණි අතර නාසා සහ එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ මොහොමඩ් බින් රෂීඩ් අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය (MBRSC) අතර හවුල්කාරීත්වයක් හරහා ඔහු මෙහෙයුමට සහභාගි වනු ඇත.
මෙම වසරේ මීට පෙර පැවැති HERA මෙහෙයුම මෙන්ම, NASA හි නවතම මානව පර්යේෂණ වැඩසටහනද පියුමි ඇතුළු කාර්යය මණ්ඩලය සමඟ කරන අලුත් මෙහෙයුම අතරතුර මානව සෞඛ්‍ය අධ්‍යයන 18ක් පවත්වයි. අත්හදා බැලීම් මගින් අඟහරු වෙත යන ගමනකදී ගගනගාමීන් මුහුණ දෙන පරිසරයට සමාන පරිසරයක කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයන්ගේ කායික, චර්යාත්මක සහ මනෝවිද්‍යාත්මක ප්‍රතිචාර ඇගයීමට ලක් කරනු ඇත. මෙම අධ්‍යයනවලින් හතක් MBRSC සහ යුරෝපීය අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය (ESA) සමඟ සහයෝගිතා අධ්‍යයනයන්ය. අධ්‍යයනයෙන් උකහා ගන්නා ලද තීක්ෂණ බුද්ධිය පර්යේෂකයන්ට අභ්‍යවකාශයට සිදුවන ගැඹුරු දිගු මෙහෙයුම්වලදී බාධක ජය ගැනීමට ගගනගාමීන්ට උපකාර කිරීම අරමුණු කරගත් උපාය මාර්ග සංවර්ධනය කිරීමට සහ පරීක්ෂා කිරීමට ඉඩ සලසයි.
ලාංකික විද්‍යාඥ පියුමි විජේසේකර කැලිෆෝනියාවේ සිලිකන් නිම්නයේ NASA Ames පර් යේෂණ මධ්‍යස්ථානයේ විකිරණ ජෛව භෞතික විද්‍යාගාරයේ පශ්චාද් ආචාර්ය උපාධි පර් යේෂණ විද්‍යාඥවරියකි. මිනිස් ශ්වසන පද්ධතියට අයනීකරණ විකිරණ සහ චන්ද්‍ර දූවිලි ඇතුළු අභ්‍යවකාශ පියාසර ආතතීන්ගේ බලපෑම් විමර්ශනය කිරීම සඳහා පටක ආකෘති සංවර්ධනය කිරීම කෙරෙහි ඇගේ පර් යේෂණ අවධානය යොමු කරයි.
පියුමි විජේසේකර සැන් ඩියාගෝ හි කැලිෆෝනියා විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ජෛව ඉංජිනේරු විද්‍යාව පිළිබඳ සිය උපාධියද, පෙන් හි පිට්ස්බර්ග් හි කානගී මෙලන් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ජෛව වෛද්‍ය ඉංජිනේරු විද්‍යාව පිළිබඳ ශාස්ත්‍රපති සහ ආචාර්ය උපාධිද ලබා ඇත. ඇයගේ ආචාර්ය උපාධි පර් යේෂණය ශ්වසන රෝග අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා මානව පෙනහළු කායික විද්‍යාව අනුකරණය කරන ඉංජිනේරුමය පෙනහළු ආකෘති කෙරෙහි අවධාරණය සමගින් ප්‍රාථමික සෛල සහ ඉන්ද්‍රිය ඉංජිනේරු විද්‍යාව කෙරෙහි යොමු වූවකි. පරිසර පද්ධතිවල ජීවී සහ අජීවී කොටස් අතර රසායනික ද්‍රව්‍යවල චලනයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ජෛව භූ රසායනික චක්‍ර පිළිබඳ ඇයගේ ප්‍රවීණත්වය, ගගනගාමීන්ට අඟහරු ග්‍රහයා මත දීර්ඝ කාලයක් ජීවය පවත්වාගත හැකි ආකාරය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා තීරණාත්මක වනු ඇත.
ජීව භූ රසායනික චක්‍ර පිළිබඳ පියුමිගේ දැනුම අඟහරු මත තිරසාර ජීවන ආධාරක පද්ධති සංවර්ධනය කිරීම සඳහා ප්‍රබල අවබෝධයක් ලබා දෙනු ඇත. එය අනාගත මිනිසුන් සහිත මෙහෙයුම්වල සාර්ථකත්වය සඳහා තීරණාත්මකය. ඇයගේ පර්යේෂණ හරහා, වෙනත් ග්‍රහලෝකවල අනාගත යටත් විජිත ජනාවාස මතුපිටදී මතු යම් දිනක සහාය විය හැකි මූලික අවබෝධයන් ලබාගැනීම සඳහා ඇය දායක වේ. ශ්‍රී ලංකාවේ උපත ලද නාසා විද්‍යාඥ පියුමි විජේසේකර මෙම මෙහෙයුමේ කාර්ය මණ්ඩල සාමාජිකයකු ලෙස පමණක් නොව, මෙහිදී ඇය ජාතීන් අතර පාලමක් නියෝජනය කරන තානාපතිනියක සේ ක්‍රියා කරන අතර ශ්‍රී ලංකාවේ සහ ලොව පුරා සිටින තරුණියන්ට පූර්වාදර්ශීය පෙරමඟ ආලෝකයක්ද වෙයි.
පියුමිගේ ශ්‍රී ලංකාවේ සිට තරු දක්වා ගිය ගමන කැපවීම සහ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කිරීමේ අසීමිත හැකියාව පිළිබඳ සාක්ෂියකි. එය විද්‍යා තාක්ෂණ ඉංජිනේරු සහ ගණිතය යන STEM ක්ෂේත්‍ර සඳහා යොමුවීමෙන් අනාගත ලෝකයේ කාන්තාවන්ට දිනාගත හැකි පුළුල් ජයග්‍රාහී භූමිකාවන් පිළිබඳ වැදගත්කම ඉස්මතු කරයි. මානව වර්ගයාගේ වඩාත්ම අභිලාෂකාමී ගවේෂණ සඳහා දායක වීමට පූර්ව පසුබිම සහ ජාතිකත්වය බාධාවක් නොවන බව සනාථ කරයි.
නාසා හි අනුකරණ අඟහරු මෙහෙයුමට පියුමි විජේසේකරගේ සම්බන්ධය විද්‍යාත්මක දායකත්වයෙන් ඔබ්බට යයි. එය බාධක බිඳ දැමීමේ සහ විශේෂයෙන් විද්‍යාවේ අඩු නියෝජනයක් ඇති ලංකාව වැනි ජාතීන්ගෙන් කාන්තාවන්ට උත්සාහය ඇතොත් කළ හැකි දේ නැවත අර්ථ දැක්වීමේ ප්‍රබල සංකේතයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. ඇයගේ සහභාගීත්වය ගෝලීය වේදිකාවේ ශ්‍රී ලාංකේය විද්‍යාඥයන්ගේ හැකියාවන් සහ විභවයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරවන අතර, ඇයගේ මව් රටේ සහ ඉන් ඔබ්බෙහි සිටින නව පරපුරේ තරුණියන් විද්‍යාව, තාක්ෂණය, ඉංජිනේරු විද්‍යාව සහ ගණිතය පිළිබඳ වෘත්තීන් හැදෑරීමට දිරිමත් කරයි.
නාසා ආයතනයේ ශ්‍රී ලංකාවෙන් බිහි වූ කැපී පෙනෙන විද්‍යාඥයන් අතරට මහාචාර්ය සිරිල් පොන්නම්පෙරුම සහ ආචාර්ය සරත් ගුණපාල ද ඇතුළත් වන අතර ඔවුන් දෙදෙනාගේ ශ්‍රේණිගත කිරීම්වලට දැන් අපේ මේ මෙම තරුණ විද්‍යාඥවරියද එක්වීමට නියමිතය.
I සුගත් පී. කුලතුංග ආරච්චි