ගොඩනැගිලි නිවාස සැලසුම් අනුමත කරගන්නෙ කොහොමද?
ගොඩනැගිලි නිවාස සැලසුම් අනුමත කරගන්නෙ කොහොමද?
අලුතින් නිවසක් ගොඩනැගිල්ලක් හදන්න උත්සාහ කරන සෑම අයකුම පාහේ තම ගොඩනැගිල්ලේ හෝ නිවාසයේ සැලසුම අනුමත කර ගැනීමේ, ගැටලුකාරී තත්ත්වයන්ට මුහුණ දෙයි. ඊට මූලික හේතුව වී ඇත්තේ අදාළ ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ ඔවුන් තුළ පවතින නොදැනුවත්භාවයයි. මෙම සේවාව අපේක්ෂා කරන ඇතැම් පිරිස් දූෂිතයන් විසින් රවටන ලදුව, අල්ලස හා දූෂණය හේතුවෙන් පීඩාවට පත්වන අවස්ථා ද දැකගත හැකිය. එම නිසාම මෙවර ‘ජන මෙහෙවර’ මෙම ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ ඔබ දැනුවත් කිරීම වෙනුවෙන්ම වෙන් කරමු.
මෙහිදී ප්‍රධාන බලතල දරන්නේ ඔබ ජීවත්වන ප්‍රදේශයේ පළාත් පාලන ආයතනයයි. මහ නහර සභාව, නගර සභාව හෝ ප්‍රාදේශීය සභාව, ගොඩනැගිලි සහ නිවාස සැලසුම් ලියාපදිංචි කිරීම සඳහා නෛතික බලතල හිමිවූ ආයතන වේ. ඒ අනුව පළාත් පාලන ආයතන විසින් සිය බල ප්‍රදේශය තුළ පිහිටි සියලු ඉදිකිරීමේ ක්‍රියාකාරකම් පාලනය හා නියාමනය කරයි. එනිසාවෙන්ම අදාළ බල ප්‍රදේශය තුළ ඉදිකිරීම් ක්‍රියාකාරකම්වල යෙදෙන සියලුම පුද්ගලයන් අදාළ පළාත් පාලන ආයතනයෙන් බලපත්‍රයක් ලබාගත යුතුය.
අදාළ පළාත් පාලන බල ප්‍රදේශය නාගරික සංවර්ධන අධිකාරි පනත යටතේ නාගරික සංවර්ධන ප්‍රදේශයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත්කොට ඇත්නම් එම නීතිරීතිවලට අනුකූලව ඉදිකිරීම් කටයුතු සිදු කළ යුතු වන අතර පනවනු ලබන ගාස්තු ද ගෙවිය යුතුය. එසේම අදාළ බල ප්‍රදේශය නිවාස හා නගර නිර්මාණ ආඥා පනත ක්‍රියාත්මක වන බල ප්‍රදේශයක් නම් අදාළ ගොඩනැගිලි සැලසුම් අනුමත කිරීම එම පනතේ නීති රෙගුලාසි අනුව සිදු වේ.
ගොඩනැගිලි සැලසුම් අනුමත කිරීමේ පියවර
ගොඩනැගිලි අයැදුම්පත්‍රයක් මුදල් ගෙවා ප්‍රාදේශීය සභා කාර්යාලයෙන් ලබාගත යුතුය.
එම සම්පූර්ණ කළ අයැදුම්පත සමඟ අනුමත කිරීමට ඇති ගොඩනැගිල්ලේ සැලැස්ම, එහි ඡායා පිටපත් 3 ක්, අනුමත ඉඩමේ සැලැස්ම හා එහි ඡායා පිටපතක්, ඔප්පුවේ පිටපතක් ගොඩනැගිලි අංශය වෙත ලබා දී ගොඩනැගිල්ලේ වර්ග අඩි ප්‍රමාණය අනුව (මේ පිළිබඳ විස්තර අයැදුම්පතෙහි සඳහන් කර ඇත.) මුදල් ගෙවා ලදු පතක් ලබාගත යුතුය.
ඉන්පසු ප්‍රදේශීය සභාවේ තාක්ෂණ නිලධාරි / මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂක විසින් අදාළ ස්ථානය පරීක්ෂා කරනු ලබන අතර ඔවුන්ගේ නිර්දේශය සමඟ එම ලිපිගොනු සැලසුම් කමිටුවට ඉදිරිපත් කිරීමෙන් අනතුරුව අනුමැතිය ලබා දෙනු ලැබේ.
අනුමත මුද්‍රාව තැබීමෙන් පසුව අදාළ අනුමත සැලැස්ම ලබාගත හැකි වේ.
(වැඩිදුර විස්තර එම අයැදුම්පතෙහි සඳහන් කොට ඇත.)
මෙම ක්‍රියාවලියේ දී බොහෝ දෙනකු ගැටලුකාරී තත්ත්වයන්ට මැදි වන්නේ නියමිත නීති රෙගුලාසි අනුව නිවාස සහ ගොඩනැගිලිවල සැලසුම් සකස් කර නොතිබීම හේතුවෙනි. ඒ නිසාම පළමුව ඔබ නිවසක සැලසුම් නිර්මාණය කිරීමට බලාපොරොත්තු වන ප්‍රදේශයේ ඉදිකිරීම් සඳහා බලපවත්වන නීතිමය රාමුව පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. නීතිමය රාමු විවිධ ප්‍රදේශවලට වඩාත් උචිත පරිදි වෙනස් කොට ඇති අතර, උදාහරණ ලෙස කොළඹ, නුවරඑළිය, දෙහිවල, ගල්කිස්ස ආදී ප්‍රදේශවල ඉදිකිරීම් සඳහා විශේෂිත නිර්ණායක හඳුන්වා දී තිබේ.
සේවාව ලබාගන්නා පුද්ගලයා ලෙස ඔබට මේ පිළිබඳ පැහැදිලි අවබෝධයක් නැතත් වෘත්තිය සැලසුම්කරුවන්ට මෙම නීතිරීති පිළිබඳ නිවැරදි අවබෝධයක් පවතී. ඒ නිසාම ඔබගේ නිවාසය හෝ ගොඩනැගිල්ල සැලසුම් කිරීම සඳහා පළපුරුදු සැලසුම්කරුවකුගේ සේවාව ලබා ගැනීම මෙහිදී අතිශය වැදගත් වනු ඇත. කෙසේ වෙතත් ඔබ තුළ ද දළ අවබෝධයක් මේ හා සම්බන්ධව පැවතීම අත්‍යවශ්‍යමය.
ඒ අනුව මෙහිදී ඔබ මතක තබාගත යුතු කරුණු කිහිපයකි. ඔබගේ ගොඩනැගිලි සැලසුම පදිංචිය, වාණිජ කටයුතු, කර්මාන්ත කටයුතු ආදී කිනම් කාර්යයක් වෙනුවෙන් වෙන් වුවද එය ශක්තිමත් සැලසුමක් විය යුතුය. තව ද එම ගොඩනැගිල්ල සෞඛ්‍යය හිතකර විය යුතුය. එබැවින් සෑම ඉදිකිරීමක්ම අදාළ බලප්‍රදේශය සම්බන්ධ ගැසට්‌ නිවේදනයේ රෙගුලාසිවලට අනුකූලව සැකසිය යුතුය. ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීමේ දී රෙගුලාසි මගින් ආරක්ෂාව සෞඛ්‍යය සහ සුබසාධනය යන අවශ්‍යතා ලබාදීම අපේක්ෂා කෙරේ. මෙම අවශ්‍යතා සපුරාලීමට පළාත් පාලන බල ප්‍රදේශවල ස්වභාවය අනුව නිර්ණායක හඳුන්වා දී තිබේ.
සැලසුම බාරදීමේදී සැලකිලිමත් වන්න
නිසියාකාරව සම්පූර්ණ කරන ලද ගොඩනැගිලි සැලැස්මක් අදාළ ප්‍රදේශයේ පළාත් පාලන ආයතනයට බාරදීමට ප්‍රථම අනුගමනය කළ යුතු පිළිවෙත් ඒ ඒ ප්‍රදේශවලට අනන්‍ය විය හැකිය. ප්‍රධාන ලිපි ලේඛනවල අවශ්‍ය ඡායා පිටපත් ප්‍රමාණය මෙන්ම තහවුරු කිරීම් සඳහා ඉදිරිපත් කළ සෙසු ලියකියැවිලි ප්‍රමාණයන්ගේ ද වෙනස්කම් පැවතිය හැකිය. මෙරට සෑම පළාත් පාලන ආයතනයකටම වෙබ් අඩවියක් පවතින අතර එහි අවශ්‍ය වන ලියකියැවිලි පිළිබඳ පැහැදිලි වාර්තාවක් සපයා තිබේ.
තවද අප විසින් නව නිවසේ සැලැස්ම ප්‍රාදේශීය සභාවට හෝ නගර සභාවට බාරදීමේදී කරුණු කිහිපයකින් සමන්විත ඇමුණුම් පොතක් මෙන් සැපයිය යුතුයි. බොහෝ විට එම ඇමුණුම අදාළ ආයතනයෙන් සපයන අතර එහි නිවසේ සැලැස්ම අනුමත කිරීම සඳහා සලකා බලන කාරණා ඇතුළත් කොට තිබේ.
සැලසුම් අනුමත කිරීම සඳහා සලකා බලන්නෙ කොහොමද?
අප විසින් සම්පූර්ණ ඉල්ලුම්පත නිවාස සැලැස්මේ පිටපත් කිහිපයක් ඇතුළත් පොතක් පළාත් පාලන ආයතනයට බාරදීමෙන් අනතුරුව සලකා බැලෙන්නේ මෙම ඉදිකිරීමට අදාළ බිම් කොටස සඳහා වරිපනම් බදු අය කරන්නේ ද යන්න පිළිබඳවයි. අප විසින් සකස් කරන ලද ගොඩනැගිලි සැලැස්මට අනුව ඉදිකිරීමක් සුදුසු මට්ටමක පවතිනවා ද යන්න තාක්ෂණ නිලධාරින් විසින් මුලින්ම පරීක්ෂා කරවා ඉන්පසු ඉඩම පිහිටි ස්ථානයට ගොස් ස්ථානීය පරීක්ෂාවක් ද සිදු කරනු ලබයි. එහි කිසියම් අඩුපාඩුවක් තිබෙනවා නම් තාක්ෂණික නිලධාරියා විසින් ඒවා නිවැරදි කිරීමට උපදෙස් ලබා දීම සිදුවේ.
නිවාස සැලසුමක් පරීක්ෂා කිරීමේදී හිරු එළිය, වාතාශ්‍රය නිවෙස තුළට ප්‍රමාණවත් පරිදි ලැබෙනවාද? ළිඳ, වැසිකිළි පිහිටන ස්ථානය සුදුසුද? ජලය බැස යන ක්‍රමවේදයේ කවරේද? නිවස මායිම් සහ මාර්ග අතර තිබිය යුතු දුර ප්‍රමාණය නිවැරදිද? ආදී කරුණු රැසක් පිළිබඳ තාක්ෂණික නිලධාරියා සැලකිලිමත් වෙයි.
සැලසුම කොච්චර කල් වලංගුද?
බොහෝ පළාත් පාලන ආයතන විසින් අනුමත කරනු ලබන නිවාස සැලසුම් වලංගු වන්නේ වසරක කාලසීමාවකට පමණි. නමුත් අදාළ කාලය තුළ ඉදිකිරීම සිදුකිරීමට නොහැකි වුණේ නම් පළාත් පාලන ආයතනයට ඉල්ලීමක් කර නැවත වසරක කාලයක් සඳහා වලංගු කාලය දීර්ඝ කර ගැනීමට පහසුකම් සපයා තිබේ. කෙසේ වෙතත් මේ ආකාරයට වසරෙන් වසර අලුත් කරමින් වසර පහක කාලයක් දක්වා අනුමත කරවාගත් ගොඩනැගිලි සැලසුමක වලංගුභාවයක් පවත්වාගෙන යාමට බොහෝ පළාත් පාලන ආයතන අවකාශය සලසා දෙන නමුත් එම කාලය අවසානයේ දී එහි වලංගුභාවය අහෝසි කර දමයි.
විශේෂයෙන් දැනගන්න
නිවාස ගොඩනැගිලි සැලසුම් අනුමත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය මේ වනවිට මෙරට තුළ දූෂණය සහ අල්ලස් සම්බන්ධව ඉතා ප්‍රකට ක්‍රියාවලියකි. ඔබ නිසි අවබෝධය සහිතව මෙම කටයුත්ත සඳහා ප්‍රවේශ වන්නේ නම්, නීති රෙගුලාසි අනුගමනය කරන්නේ නම්, මෙම ක්‍රියාවලියේ දී දූෂණයට සහ අල්ලසට ඇති ඉඩ අවම වනු ඇත.
• චමිඳු නිසල් ද සිල්වා