පාර්කින්සන් ගැන කලින්ම දැනගනිමු!
පාර්කින්සන් රෝගය වෛද්‍ය ජේම්ස් පාර්කින්සන් විසින් හඳුනාගන්නේ 1817දීය. දැනට ශ්‍රී ලංකාවේ ලක්ෂයකට 187ක් පමණ පාර්කින්සන් රෝගය වාර්තාවන බවට වෛද්‍ය මතය. දැන් මේ පිළිබඳ දැනුවත් භාවය හේතුවෙන් වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සොයා එන සංඛ්‍යාව ඉහළ ගොස් ඇති නිසා රෝගීන් වාර්තා වීම ඉහළ ගොස් තිබෙනවා.
ඇඟපත වෙව්ලීම, චලනයන්ගේ වේගය අඩුවීම, මාංශපේෂීන්ගේ තද බව සමස්ත ක්‍රියාශීලිත්වය අවම වීම මෙහිදී දක්නට පුළුවන්. කොටින්ම මේ අයට අනෙක් කෙනෙකුගේ උපකාරයක් නොමැතිව ඔවුන්ගේ එදිනෙදා කටයුතු කරගන්නට බෑ. නැවතත් ළදරු වියට ගියා වගේම තමා. ඉතින් ඔබටත් පාර්කින්සන් රෝගය වැළදීමේ අවදානම තිබෙනවද? නැතිනම් ඔබ දැනටමත් පාර්කින්සන් ගොදුරක් බවට පත්වෙමින් සිටිනවාද යන්න දැනගන්නට ඔබත් කැමති ඇති. බලන්න මේ පහත කියැවෙන අමුතු ලක්ෂණ ඔබටත් පහළ වෙලාද කියලා. මෙයින් එකක් හරි දක්නට ලැබෙනවා කියන්නේ ඔබ ඉන්නේ අවදානමට ලක්වෙලා කියන එකයි. මේවගේ ලක්ෂණ දෙක තුනක් ඇතිනම් වහාම ඔබ වෛද්‍යවරයකු හමුවී උපදෙස් පැතිය යුතුමයි.
වෙව්ලීම හෝ ගැස්ම
ඔබේ ඇඟිල්ලක්, විශේෂයෙන්ම මහපට ඇගිල්ල, අත, කම්මුල හෝ තොල හදිසියේ වෙව්ලීමට ගැස්සීමකට ලක්වෙනවද? ගාත්‍රාවල ඇතිවන වෙව්ලීම, ගැස්සීම, පාර්කින්සන්වල මූලික ලක්ෂණයක්.
හැබැයි සමහර ඖෂධ වර්ග ගත්විට, අනතුරකට, තුවාලයකට ලක්වූ විට එහෙමත් නැතිනම් තද ව්‍යායාමයකට පසුව ශරීරයේ ගැස්ම ඇතිවීම සොබාවිකයි.
අත්අකුරු වෙනස් වීම
ඔබේ සුපුරුදු අත්අකුරු රටාව හදිසියේ වෙනස් වීමකට භාජනය වෙලාද? අත් අකුරු කුඩා වී වචන එකට ගොඩගැසී ඇති තත්ත්වයකට පත්වෙලාද? එහෙනම් එය පාර්කින්සන් ගැන තදබල අනතුරු ඇඟවීමක්.
සාමාන්‍ය තත්ත්වයකදී ඇත්තටම ඔබ වයසට යන විට අත්අකුරු වෙනස්වීම ස්වභාවිකයි. අත් දල දඬු වීම ඇඟිලිවල තද බව හරි ඇස් පෙනීමේ දුර්වලතා මෙයට බලපෑ හැකියි. නමුත් මේ තත්ත්වය මතුවෙන්නේ හිටි අඩියේම නොවේ. කාලාන්තරයක් යන විට ක්‍රම ක්‍රමයෙනුයි. නමුත් පාර්කින්සන්වලදී මෙය ගහෙන් ගෙඩි එන්නාක් මෙන් හිටි අඩියේ සිදුවන වෙනසක්.
ගඳ සුවඳ නොදැනීම
සමහර ආහාර වර්ගවල සුවඳ දැනෙන් නෑ කියලා වැටහෙනවද? කෙසෙල් වැනි පලතුරක අච්චාරුවක් වගේ ආහාරයක ගඳ සුවඳ නොදැනේද? එසේනම් ඔබ වෛද්‍යවරයකු කරායාම සුදුසුයි.
සාමාන්‍ය තත්ත්වයේදී උණ, සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, නාසයේ සෙම හිරවීම වගේ අවස්ථාවලදීත් ගඳ සුවඳ දැනෙන්නේ නැහැනේ. නමුත් ඒවා තාවකාලිකයි.
නින්ද අවුල්ද?
ඔබේ නින්ද අවුල්සහගතද? නින්දෙන් දඟලනවාද? අතපය ගසා දමනවද? තව කෙනෙකුට ඔබ සමඟ ඇදේ නිදාගන්න නොහැකි තරම් අතපය විසිකරනවද. නැතිනම් බොහෝවිට නිදාගන්නේ ඇඳේ වුණාට උදේ නැගිටින විට බිමද. මේ කියන්නේ පාර්කින්සන් අවදානම ගැන තමා.
සාමාන්‍යයෙන් නින්ද නැතිව ඇදේ පෙරැළි පෙරැළි ඉන්න එක අමුත්තක් නොවේ. නමුත් නිතරම තමන් නොදැනුවත්වම අතපය එහෙ මෙහෙ විසිවෙන එක දමාගසන එක ගැනයි මේ කියන්නේ.
ඇවිදීම අත් පා චලනය අසීරුද?
අතපය ශරීරය තද දළදඬු ස්වභාවයක් ඔබට දැනෙවද? නමුත් සමහර විට ඔබ ඇවිදින විට චලනය ආරම්භ කරන විට ඒ ගතිය නැතිව යනවා ඇති. ඉතින්, එසේ නොවෙනවා කියන්නේ පාර්කින්සන් අවදානම ඇතිවිය හැකි බවයි. ඔබ ඇවිදිනවිට අත්දෙක චලනය නොවී තිබෙන බව පෙනෙනවද? උරහිසේ සහ ඉඟටියේ තද බව හෝ වේදනාවක් දැනෙනවද? මේ කියන්නේ පාර්කින්සන් ගැනයි. සමහරු තමන්ගේ කකුල් පොළවට ඇලවිලා වගේ දැනෙනවා කියලත් කියනවා.
සාමාන්‍යයෙන් අතරයිටිස් වගේ රෝගවලදිත්, උරහිස අත්පා, ඉඟපස ප්‍රදේශයන්හි ඇතිවන අනතුරු නිසා මේ අන්දමේ රෝග ලක්ෂණ දක්නට පුළුවන්. නමුත් ඒවා තාවකාලිකයි.
මළබද්ධය දිගටම
දිගින් දිගටම මළ බද්ධය තත්ත්වය පාර්කින්සන් ගැන අනතුරු ඇඟවීමක් විය හැකියි.
සාමාන්‍යයෙන් අවශ්‍ය තරම් ජලය සහ කෙඳිති ද්‍රව්‍ය ආහාරයට එක්කර ගන්නේ නැති වීටත් මළ බද්ධය ඇතිවෙනවා. සමහර ඖෂධවලිනුත් මේ තත්ත්වය ඇතිවෙනවා. නමුත් ඒවාගේ සාධාරණ හේතුවක් නැතිව එන මළ බද්ධය ගැනයි මේ කියන්නේ.
කටහඬ අවුල්ද?
මම හොඳට කතා කරද්දිත් මේ අයට ඇහෙන්නේ නෑනේ කියලා හිතෙන වෙලාවල් ඇති. ඔබ සාමාන්‍ය විදියට කතාකළත් ඔබේ හඬ සිහින් දුර්වල හඬක් ලෙස පිටවෙනවා නම් එයත් පාර්කින්සන් ගැන සොයාබලන්න දෙන අනතුරු සංඥාවක්. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, උගුරේ ආසාදන වෛරස ආසාදන නිසාත් හඬ දුර්වල වෙනවා. නමුත් ඒවා තාවකාලිකයි.
වෙස් මුහුණක් ඇන්දා වගේද?
කිසිම ගැටලුවක් තරහක් නැතිවත් බුම්බාගත් තරහගිය තද ඇදීගිය මුහුණුවරක් නිතරම ඔබෙන් දිස් වෙනවාද? හරියට වෙස්මුහුණක් ඇන්දා වගේ මුහුණේ මාංශ පේශීන් ඉහිල්ව ලිහිල් ගතියකින් තොරව හැමවිටම දක්නට ලැබෙනවාද?
ඒ වගේම ඔබේ ඇස්වල කිසිම ප්‍රාණවත් ගතියක් හැඟීමක් නැති බවක් දිස්වෙනවාද? ඇසිපිය ගහන වේගය අඩුද එහෙනම් පාර්කින්සන් ගැන පරීක්‍ෂාව හොඳයි.
සමහර බෙහෙත් වර්ගවලටත් ඔයවගේ හැඟීම් දැනීම් නැති වෙස්මුහුණු තත්ත්වය ඇතිවුණත් එය බේත් නැවැත්වූ පසු සාමාන්‍ය බවට පත්වෙනවා.
කැරකෙන ගතිය සහ ක්ලාන්තය
හිඳගෙන හිටියත් නැගිටින හැම විටම කැරකිල්ල වගේ විසිවෙන ගතියක් දැනෙනවාද? එය අඩු රුධිර පීඩනය ගැන අනතුරු හැඟවීමක්. එකවර හිටගන්නා විට ඉඳහිට ඇතිවෙන අසම බර බව සාමාන්‍යයක්. නමුත් දිගටම ගියොත් එය අනතුරු ඇගවීමක්.
කුදු ගැහීම
පුරැදු පරිදි කෙලින් සිටගන්න අසීරුද? කුදු ගැහිලා ඉදිරියට වාංගු වෙලා වගේ වෙරක් අරගෙන හිටගන්නවානම් එය දිගටම තියනවානම් පාර්කින්සන් ගැන වෛද්‍යවරයා එක්ක කතා කරන ඒක හොඳයි.
ඇස්වල ආබාධ හන්දි කැක්කුම් තුවාල හෝ සමහර රෝග තත්ත්ව නිසාත් මෙබඳු තත්ත්වයක් ඇති වුවත් ඒවා තාවකාලිකයි. නමුත් දිගින් දිගට මේ තත්ත්වය ඇත්නම් ඒ ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුය.
► WebMD
