පන්දම් පෙළ-පාලි

විදුලි බිල කෙසේ වෙතත්, පන්දම් ඇල්ලීම නැතහොත් දැල්වීම අපට අලුත් දෙයක් නොවේ. ශබ්ද කෝෂවල කියැවෙන විදිහට පන්දම් යනු ලී කැබැල්ලක රෙදි පාන්කඩ ඔතා, තෙල් පොඟවා ආලෝකය ලබා ගැනීම සඳහා පත්තු කරන හුළකි.

පෙරහරේදී පන්දම් ගෙන යන්නා පන්දම් කාරයාය. තොවිල්පවිල්වලදී පන්දම් අල්ලන්නා පන්දමාය. මේ හැරුණු විට දේශපාලනයේදී මෙන්ම සමාජයේ විවිධ තැන්වලද පන්දම්කාරයෝ වෙති. ඔවුන් කරන්නේ කිසියම් පක්ෂයකට හෝ පුද්ගලයකුට හෝ උදව් කරමින්, තමන්ට වාසියක් ලබා ගැනීමය. කන්තෝරු හා නොයෙක් වැඩපළවලද පන්දමාලා සිටිති. ඔවුන් පන්දම අල්ලන්නෙ බොසාට හෙවත් ලොක්කාටය.

පන්දම මුදුනේ ගිනි දැල්වීමට යොදන රෙදි කඩමාලු හෝ කෙඳි ගුලි හැඳින්වෙන්නේ ''පන්දන් උණ්ඩි'' නමිනි. ඉහත කී ආකාරයේ පෙරහරේ නොගෙනියන පන්දම්වල සුලබ උණ්ඩිය වන්නේ කේළම්ය. පන්දම්කාරයාත්, කේළම්කාරයාත් අතර වැඩි වෙනසක් නැත.

දේශපාලන හෙංචයියලා, අනුගාමිකයන් නැත්නම් ''සපෝටර්ලා'' යනුවෙන්ද හැඳින්විය හැකිය. මේ දිනවල කෙරෙන පන්දම් විරෝධතාවලද ''හෙංචයියලා'' අඩු වැඩි වශයෙන් දැකගත හැකිය.

ශාන්තිකර්මවලදී ද පන්දම අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩයකි. පන්දම් පාලිය ද, සන්නි යකුන් රඟමඬලට කැඳවීම සඳහා කෙරෙන නැටුමකි. දෙපැත්ත දැල්වෙන දෙකොන විලක්කුවද, මහ සොහොන් සමයම නැටීමට යොදාගැනේ. මේ සියලු ''පන්දම් යෙදුම්'' ජන වහරේදී වෙනත් අර්ථයන් දැනවීම සඳහා භාවිතා කෙරේ.

අන්දම බලා සක්වල මම ගොසින්නේ
රන්දම ලෙසට පන්දන් දෙක අතින්නේ
රන්ගිරි පර්වතෙන් මෙරඟට වරෙන්නේ
පන්දම් පාලියට මහසෙන් වරෙන්නේ

ශාන්ති කර්මවලදී පවා පන්දම අවශ්‍ය වූයේ මිනිසාට සෙත සැලසීමටය. ඒ අනුව බලන කළ, ජනතාවට සහන ඉල්ලීමේ ''තොවිලයන්''හිදී ද පන්දම යොදාගැනීමේ වරදක් නැත. එහෙත් එය හනුමන් අතට නොදීමට වග බලාගත යුතුය. එවිට එය දෙකොන විලක්කුවක් වී, රටම ගිනි ඇවිලීමට හේතුවිය හැකි බැවිනි.

1898 දී විදුලි පන්දමට පේටන්ට් බලපත්‍රය ගත් බ්‍රිතාන්‍ය අමෙරිකානුවකු වූ ඩේවිඩ් මිසෙල් ජංගම දුරකථනය ගැන දැන සිටියේ නැත. අද ක්‍රීඩා තරගවලදී සුවිසල් ප්‍රේක්ෂකාගාර තුළ දැල්වෙන දහස් සංඛ්‍යාත ''හෑන්ඩ්ෆෝන් ටෝච් එළි'' අලංකාර ආලෝක සංදර්ශනයකි.

''එපා පුතේ... ඕකෙ බැට්රි ලෝ වෙයි.''

දැන් කුඩා දරුවෝ පවා සිරි ලංකා පිලේ ''බැට්-රි පවර්'' එක ගැන දනිති.

''දැන් වලහෙක්හෙම පාරට ආවොත්, උගෙන් බේරෙන්න ටෝච් එක ප්‍රයෝජනවත් වෙනවද?''

ගොවියා උපහාසයෙන් කීය.

අලුත් විලාසිතාවට, බඩ පෙදෙස පෙනෙන සේ හැඳ පැළඳි, රෑමත් තරුණියක නගරයේ ගමන් කරමින් සිටියේය. ඇයට සරදමක් කරන්නට සිතූ තරුණයෙක් මෙසේ කීය.

තරුණිය කෝප වූවාය.

''අනේ නෑ නංගි... මං කවදත් ''සුදු-හමාස්''ලට හරි කැමැතියි.''