ඉන්දිරාගේ පෙම් ලෝකේ රස රහස්

ඉන්දිරා ගාන්ධි යනු යකඩ ගැහැණියකි. ලෝකයම ඈ ගැන දැන උන්නේ එලෙසය. වසර 16ක ඇගේ පාලන කාලය තුළ පාකිස්තානය දෙකට කඩා යුද්ධය ජයගැනීමට තරම් හයිහත්තියක් ඈ සතු වූවාය. කලාපය තුළ මෙන්ම ලෝකය තුළද ඉන්දියානු අනන්‍යතාව තදින් සනිටුහන් කරන්නට ඇයට හැකිවූවාය. ඇය සැබැවින්ම කාන්තා ගුණ නොව පුරුෂ ගුණ දැරූ දළදඬු පාලකයෙකි. ඇගේ නායකත්වය හා ඉන්දියාව තුළ ඇගේ අයෝමය බලපෑම ගැන කියැවෙන යස අතීත කතාවක්ද වේ. 1971 කාලයේ අමෙරිකාවේ ජනාධිපති වූයේ රිචඩ් නික්සන්ය.

එකල ඉන්දීය පාර්ලිමේන්තුවේ සිටි එකම කාන්තාව වූ ඉන්දිරා අගමැතිනිය සංචාරයකට වොෂින්ටනයට පැමිණියාය. මේ අවස්ථාවේ ජනාධිපති නික්සන්ගේ කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානියා ඉන්දියාවේ එම තනතුර දරන තැනැත්තාගෙන් මේ ප්‍රභූ කාන්තාව ඇයට කෙලෙස ආමන්ත්‍රණය කරනවාට කැතිදැයි ඇසුවේලු. ඉන්දීය නිලධාරියගේ ප්‍රකාශය අරුම පුදුම වූවකි. අගේ පාර්ලිමේන්තු සගයන් ඈ අමතන්නේ Sir සර්, කියලයි ඔහුගේ පිළිතුර වීලු.

අන්න, ඉන්දිරා! 

ලෝකයම දැන සිටි ඉන්දිරා එබඳු තැනැත්තියෙකි. ඈ සතුව තිබුණේ එබඳු අයෝමය පෞරුෂයකි. ප්‍රතිරූපයකි. නමුත් මේ අයෝමය ප්‍රතිරූපයෙත් මළකඩ බැඳෙන කතාවක් දැන් නැවතත් එළියට පැමිණ තිබේ. පුරුෂයකු බඳුවූ පෞරුෂයක් ඇති අයෝමය කාන්තාවක් වෙනුවට ඉන්දිරා යනු නුරා පිරි සරාගිනියක්ය යන කතාවයි. ඒ අනුව ඇය විවිධ පෙම්වතුන් සොයාගිය උතුරා යන ආශාවන්ගෙන් සසල වූ ලලනාවකි. කොටින්ම ඇගේත් කේරලයේ සරාගිනියන් වන නායිර් ලඳුන්ගේත් ලොකු වෙනසක් නැත.

මේ කතාව ලෝකයට කියා ඇත්තේ සුළු පටු කෙනෙක් නොවේ. ජවහල්ලාල් නේරුගේ ඉතාම විශ්වාසවන්ත සහායකයා ලෙසත්, 1946-1959 දක්වා ‍ෙපෟද්ගලික ලේකම්වරයා ලෙසත් කටයුතු කළ භාෂා ගණනාවක් දැන උගත්, නිර්භය කෙළින් වැඩකරන තදබද හාදයකු ලෙස ප්‍රසිද්ධ තැනැත්තෙකි. ඔහු එම්.ඕ. මාතායි ය. ඔහු 1978 වසරේ නේරු - ගාන්ධි පවුලේ රස රහස් හෙවත් කුණු කන්දල් සියල්ල ඇතුළත් කර පොතක් ලීවේය. Reminiscences of Nahru Age නම් වූ මේ ග්‍රන්ථය මගින් නේරු ගාන්ධි පවුලේ සියලු සැඟැවුණු රහස් ලෝකයා ඉදිරියේ නිරුවත් කර තිබුණි. එහි සුවිශේෂී පරිච්ඡේදයක් SHE හෙවත් ඈ ලෙස වෙන්කර තිබුණි.

ඔහු මේ කියන ඈ වෙන කවුරුවත් නොව ඉන්දිරා ගාන්ධිය. එහිදී තමන් ඈ සමඟ වසර දොළහක් පවත්වාගෙන ගිය සරාගී ප්‍රේම සබඳතාවක් පිළිබඳ අකුරක් නෑර හෙළිකරන්නට මාතායි කටයුතු කර තිබේ. නමුත්, මේ ග්‍රන්ථය ඉන්දියාව තුළ තහනම් ‍ෙකරිණි. පසුව අදාළ පරිච්ඡේදය ඉවත්කර ප්‍රකාශකයන්ගේ කෙටිසටහනක් සමඟ මුද්‍රණය කෙරිණි. නමුත් දැන් නැවතත් මේ වළලා දැමූ කුණු ගොඩ එළියට විත් තිබේ. මාතායි හෙළිකරන ඉන්දිරාගේ සරාගී රස රහස් දැන් නැවතත් ලෝකය කැළඹීමට පටන්ගෙන ඇත.

මාතායිගේ SHE පරිච්ඡේදය ඇරැඹෙන්නේ ඈ ගැන අපූරු පින්තූරයකිනි. ඇය, ක්ලියෝ පැට්රාගේ නාසයද, පෝලින් බොනපාට්ගේ දෑසද, වීනස්ගේ ළය මඬලද දරන්නියකි. ඇගේ සිරුරේ ලෝම තිබූ අතර ඒවා නිරතුරුවම බූ ගා දමන්නට යෙදුණි. කායිකවත් මානසිකවත් ඈ ලලනාවකට වඩා පිරිමියෙකි. මම ඈ හඳුන්වන්නේ පුරුෂාකාර ගැහැනියක ලෙසිනි.

එතැන් සිට දොලොස් වසරක් පුරා ඈ සමඟ ඇදීගිය සිය සරාගී ප්‍රේම වෘත්තාන්තය ඔහු සවිස්තරාත්මකව විස්තර කරයි.

මට මුලින්ම ඈ මුණගැසුණේ ඇගේ පාරම්පරික නිවසේදී 1945 අවුරුද්දේ ශීත කාලයේදීයි. ඒ කාලේ ඇයට දණගා යන නිතර අඬන පුංචි පුතෙක් උන්නා. ඈ දුටු මතින් මගේ මුල්ම වැටහීම වුණේ මුහුණ පුරා අසන්තෝෂය පිරුණු අහංකාර කෙල්ලක් හැටියටයි... මෙලෙස ඉන්දිරා සමඟ සිය සබඳතාව ඇරැඹෙන අයුරු මාතායි කියයි.

1946 අවුරුද්දේ සැප්තැම්බර් නොවැම්බර් අතර සරත් කාලයේදී තාත්තා ඈට පුංචි ඔස්ටින් කාර් එකක් දුන්නා. මට කියලා ඩ්‍රයිවින් ඉගෙන ගන්න ඈට ඕනෑ වුණා. ඈට ඒ වනවිටත් දෙවැනි දරුවා ලැබෙන්න ඔන්න මෙන්න. මේ නිසා පුහුණුව ටික කාලයකට නැවතුණා.... 1947 පෙබරවාරියේ ඈට නැවත පුහුණුව ඕනෑ වුණා. එතකොට දරුවා ලැබිලා. 1947 මැද භාගයට පෙර ඈ මගෙන් ඉල්ලුවා සිනමාවකට එක්ක යන්න කියලා. එතැන ඉඳලා මට නිදහස ලැබෙන ලැබෙන හැටියට, ඒකත් හරිම අසීරුවෙන්, අපි චිත්‍රපට බලන්න ගියා.

ඈ මාව දෙපැත්තේ වනගහනය පැතිරුණු කඳුවැටිය වෙත ගෙනයන්න කටයුතු කළා. ඈ පුංචි කාර්වලට කැමති නෑ. ඒ නිසා අපි මගේ ප්ලයිමවුත් රථය පාවිච්චි කළා. ඈ නටබුන් තිබුණ වනාන්තරයට යන්න කැමතියි. කමාබ් මිනාර්වලට එපිටින් ඇති පළාතට වැඩියෙන් කැමතියි. ඔන්න, ඔය වගේ නන්නත්තාරේ වාහනය එලවාගෙන යන දවසක ඈ ටිකක් අමනාපයෙන්, නෝක්කාඩුවක් කියන්නා වගේ ඔයා මට ආදරේ නෑ නේද කියලා කිව්වා. මම කිව්වා, මම දන්නේ නෑ. මම එහෙම දෙයක් ගැන හිතලාවත් නෑ කියලා. 1947 සරත් කාලය වනවිට මගේ පෙළඹවීමක් නැතිවත් ඈ මා සමඟ තදින්ම පෙමින් වෙලී ඉන්නා බව මට වැටහුණා... ඈ මට තමන් ගැන කියන්න වුණා. තමන්ගේ ස්වාමියා තමන්ට ළැදියාවක් නැති බව කිව්වා... තමන්ගේ සාරි, කෝට්, සපත්තු, බ්ලවුස් එහෙම නැතිවුණු බවත් මුලින් සේවිකාවන් සැකකළත් පස්සේ ඒවා තමන්ගේ ස්වාමියාගේ පෙම්වතියන් ළඟ තියෙනවා දුටු අයුරුත් කීවා.

තමන් කෙරේ ඈ තුළ ඇති කැමැත්ත ඉන්දිරා විශ්වාසවන්ත අයුරින් පැවැසූ බවත්, නමුත් තමන් ඇගේ පියාටත් සැමියාටත් ද්‍රෝහි වීම ප්‍රතික්ෂේප කළ බවත් මෙහිදී මාතායි කියා තිබේ. නමුත් ඈ ඔහු දිනාගන්නට සමත්වූවාලු.

අනේ එයා තවදුරටත් මාව අත පත ගාන එක උහුලාන ඉන්න මට බෑ ඈ තවදුරටත් මාව දැලේ හිර කළේ හොඳ වෙලාවට, දැන් එයා අප්‍රාණිකත්වයට ලක්වෙලා. එයාට තවදුරටත් ගැහැනු අවශ්‍ය නෑ කියමිනි. ඉන්දිරා ඇයට හැකි සෑම අයුරකින්ම තමන්ව ඈ වෙත බැඳ තබාගත් බවත් පළමු කායික සබඳතාවට මුල්වුණේ ඈ බවත් මාතායි විස්තර කරයි.

1947 නොවැම්බර් 18දා මාව ඇගේ කාමරයට අරගෙන මගේ දෙතොල් මුළුමනින්ම සිපගත්තා. මට ඔයා එක්ක ඉන්න ඕනෑ. මාව හෙට හවස කැ‍ලේට අරන් යන්න. ඈ කීවා. මම එවේලේ කිව්වා මට කාන්තාවන් ඇසුරු කරලා වැඩි පලපුරුද්දක් නෑ කියලා. ඒක වඩා හොඳයි කියලා ඈ කිව්වා. ඉතින් 19 වැනිදා ඇගේ උපන්දිනේ දවසේ අපි පිටතට ගිහිල්ලා කැලෑවේ තැනක් තෝරා ගත්තා. ඈට තේරුම් ගියා මම ඒ තරම් පුරුදුකාරයෙක් නෙමේ කියලා. ඒ පාර ඈ මට පොත් දෙකක් දුන්නා. ඉන් එකක්, වෛද්‍ය ඒබ්‍රහම් ස්ටෝන්ගේ ලිංගිකත්වය හා ස්ත්‍රී ව්‍යුහ විද්‍යාව.

ඇයට නිතර කායික සබඳතා අවශ්‍ය නොවුවත් සයනයේදී ඈ ප්‍රංශ යුවතියන් හා කේරලයේ සරාගී නායර් ලඳුන්ගේ එකතුවක් බඳුව සියලු කාම කලාවන් දැන සිටි බව මාතායි කියයි. ඈ සයනයේදී සරාගී දඟකාරියක් බව ඔහු මෙහිදී පැහැදිලි කරයි. දීර්ඝ ලෙස සිපගන්නට කැමැත්ත දැක්වූ ඈ සුරතල් නමින් ඇමතීමට ආශා කළ බව මාතායි කියයි. භූපත් මම ඔයාට ආදරෙයි ඈ නිතර ඔහුට කී බවත්, තමන්ටද නිතර ආදරේ බව කියන ලෙස ඈ ඉල්ලා සිටි බවත් ඔහු කියයි. ඔයා හම්බෙන්න ඉස්සර මට නියම සතුට ලැබිලා තිබුණේ නෑ. ඔවුන්ගේ සබඳතාව ඇරැඹුණු මුල් කාලයේ ඈ කියා තිබේ. ඇය ඔහු ඇමතුවේ භූපත්, හෙවත් කොල්ලකාරයා යන සුරතල් නමිනි. ඒ අනුව ඔහුද ඇය ඇමැතුවේ මගේ කොල්ලකාරී හෙවත් පූට්ලී ලෙසටය.

ලන්ඩන් සවාරියකදී ඔවුන් එක්ව වහු මස් ගිල දැමූ සැටිත්, වාත්ස්‍යානගේ කාමසූත්‍රය වහු මස් ගැන කර ඇති විස්තරය තමා ඇයට කී අයුරුත් මාතායි සඳහන් කරයි.

මම මෙහේ එන හැම වතාවේම වහු මස් කන්න හරි ආසාවෙන් ඉන්නේ. ඈ කීවාය. කවදා හෝ වාත්ස්‍යානගේ කාම සූත්‍රය කියවා ඇත්දැයි මම ඇසීමි. නෑ ඒ මොකද? වාත්ස්‍යාන කාමසූත්‍රයේදී අලුත් විවාහ වන්නට යන ජෝඩුවලට විවාහයට මාස 6කට පෙර සිට වහුමස් කන්න කියා ඇති බව මම පැවැසුවෙමි.

ඈ උපත් පාලන ක්‍රම සඳහා කැමැති නොවූ බව මාතායි කියයි. මේ නිසා පනස් ගණන්වල මුලදී ඈ තමන් නිසා ගැබ්ගත් කල බ්‍රිතාන්‍ය තානාපති කාර්යාලයේ වෛද්‍යවරයා සොයාගිය අයුරුත් ඔහු ගබ්සාවක් කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කළ නිසා සිය පාරම්පරික නිවස තිබූ ප්‍රදේශයේ තමන් දැන උන් වෛද්‍යවරියක වෙත ගිය හැටිත් මාතායි කියයි. මේ ගමන ලෝකයාගෙන් වසන්කර ඇත්තේ දෙවැනි පුතා සංජේගේ ගොතයක් නිවැරදි කරන්නට වෛද්‍යවරයෙක් සොයා ගිය බව කියමිනි.

මේ අන්දමට ඉතා සමීප පෙම්වතුන් ලෙස දොළොස් වසරක් පුරා ඇදී ගිය ඔවුන්ගේ සරාගී කතාවට තිත තැබෙන්නේ මාතායි හට ඉන්දිරාගේ තවත් සබඳතාවක් අතටම හසුවීමත් සමග බව ඔහු කියයි.

1958 ශීත කාලේ මට හදිසියේම යම්දෙයක් දකින්න අවස්ථාව උදාවුණා. දවල් ආහාර ගත්ත ගමන්ම වගේ මම වැදගත් කාරණයක් දැනුම්දෙන්න ගියා. ඒ වෙනකොට ඈ දොර වසාගෙන. මම තට්ටු කළා! මිනිත්තු පහකට විතර පස්සේ ඈ දොර බාගෙට ඇරලා එබිලා බැලුවා. මම දැක්කා ජනෙල් රෙදි පහළට දාලා තියෙනවා. කඩවසම් උස, තරුණ රැවුල්කාරයෙක්, බ්‍රහ්මචාරි, කාමරය ඇතුළේ. මම කඩිමුඩියේ ආපහු හැරුණා. මම මේ ඔයාට යමක් කියන්න ආවේ. නමුත් මම ඒක පස්සේ කියන්නම් කියලා. ඒ තමා අපේ අන්තිම හමුවීම. මම ඇය එවා තිබූ සියලුම ලිපි ඈ වෙත යැවුවා. පස්සේ කාලෙක ඉතිරිවෙලා තිබ්බ අනෙක් ලිපි වගයකුත් යැව්වා. ඈ ඉන්පසු මගේ හොඳම හතුරිය බවට පත්වුණා.

මාතායි ඉන්දිරා ගැන රස රහස් ඇතුළත් ග්‍රන්ථය ලියන්නට ගත්තේ ඉන්පසුවය. තමා ශුද්ධවන්තයකු හා ඉන්දිරා සරාගී කාමිනියක ලෙස දක්වා ලියා ඇති මේ ග්‍රන්ථයේ SHE පරිච්ඡේදය ගැන එල්ල වී ඇති විවේචන සුළුපටු නොවේ. බලෙන් ගාන්ධි හට ආරෝපණය කරනු ලැබූ ඉන්දිරාගේ ජීවිතයේ හටගත් හැලහැප්පීම් මේ සියල්ලට වගකිවයුතු බව මැදහත් විචාරකයෝ පෙන්වා දෙති.

ඉන්දිරා පිළිබඳ ලියැවුණු මෑතකාලීන ආපදාන ග්‍රන්ථයක් වන Indira: The Life of Indira Nehru Gandhi එළිදැක්වූ කැතරින් ෆ්‍රෑන්ක් ඉන්දිරාට එල්ල වී ඇති මේ අඳුරු චෝදනාවන්ගෙන් ඇය නිවැරදි කරන්නට කරුණු ඉදිරිපත් කරයි.

ෆ්‍රෑන්ක්, ඉන්දිරාගේ මේ කසාද ජීවිතයට එපිටින් වූ සබඳතා පිළිබඳ වරද පටවන්නේ ෆෙරොස් වෙතය. ඔහු ප්‍රසිද්ධියේම වෙනත් ස්ත්‍රීන් හා සබඳතා පැවැත්වූවෙකි. ඉන්දිරා වෙනත් තැනක ආදරය සොයායන්නට මේ තත්ත්වය බලපෑ බව මේ නව ආපදානය තුළින් ෆ්‍රෑන්ක් තර්ක කරයි. ශාන්ති නිකේතනයේ සිය ජර්මන් ගුරුවරයා සමඟ සබඳතා පැවැත්වූ ඉන්දිරාට ෆෙරොස් හමුවන්නේ ඉතා තරුණ අවධියේදීය. ෆෙරොස්ගේ ප්‍රසිද්ධ අනඟ හැසිරීම් හේතුවෙන් ඉන්දිරා තල්ලු වන්නේ මාතායි වෙතය. ඉන්පසු ඈ දිනේෂ් සින්ග් සහ බිරේන්ද්‍ර බ්‍රහ්මචාරි කරා යොමුවන්නේය. මේ සියලු ආල බැඳුම්වලට හේතුව ඇය සැබෑ ගැහැනියක වීම බව ෆ්‍රෑන්ක් පෙන්වා දෙයි.

ඉන්දිරාගේ ජීවිත හැල හැප්පීම්වලට වගකිවයුත්තන් අතරට නේරුද අයත් බව ෆ්‍රෑන්ක් කියයි. මේ සියල්ල ඇරැඹෙන්නේ ඉන්දිරා ඔක්ස්ෆර්ඩ් සරසවියෙන් ප්‍රශංසනීය නොවන හැසිරීම් වාර්තා හේතුකොට නෙරපා හැරීමත් සමඟය. නේරු ඈ ශාන්ති නිකේතනය වෙත යොමු කරන්නේ තාගෝර් සෙවණේ හික්මීම ලබන්නටය. නමුත් තාගෝර් බලාපොරොත්තු වූ මට්ටමට එන්නට ඉන්දිරා සමත් නොවන අතරම ඇයට නිතර නිතර දැනමුතුකම් දෙන්නට ඔහුට සිදුවේ. මේ තත්ත්වය යටතේ ඉන්දිරා කිට්ටු වන්නේ සැබෑවටම ඇගේ පවුලට හා එහි බලයට නොව ඇයටම ආදරය කළ ඇගේ තරුණ ජර්මන් ජාතික ගුරුවරයා වන ඕබර්ඩොග් වෙතටය. ඔහු ඇයට තමන් සමඟ සිය රට යන්නට යෝජනා කරයි. නමුත් පවුලේ බලපෑම හේතුවෙන් ඉන්දිරාට ශාන්ති නිකේතනයේ සාමයද අහිමි වෙයි.

එතැනින් ඇයට නැවත එන්නට වන්නේ හව්හරණක් නැති නිවස වෙතය. ඇගේ මව අසනීපයෙනි. නේරු දේශපාලන වැඩකටයුතුවලය. එයටත් වඩා පෙම්බැඳුම් රැසක පැටලී සිටි නේරුහට සිය දියණිය මතු නොව දේශපාලනයටද වඩා ඒවා අංක එක බවට පත්ව තිබූ බව ෆ්‍රෑන්ක් පෙන්වා දෙයි. මේ සියල්ල හේතුවෙන් තනිකමෙන් පෙලෙන තරුණ ඉන්දිරාට හමුවන්නේ ආනන්ද් භවාන් මැදුරට වයින් සපයන මුස්ලිම් ජාතික නවාබ් ඛාන්ගේ ආකර්ෂණීය තරුණ පුත්‍රයා ෆෙරොස් ඛාන්ය. ඉන්දිරා ෆෙරොස් අතර සම්බන්ධය ගැන මුලින්ම නේරුට අනතුරු ඇඟවෙන්නේ එවකට මහාරාෂ්ට්‍ර ආණ්ඩුකාරවරයා විසිනි. නමුත් නේරු ඒ ගැන කලබල වී ඉස්තාලය වසන්නට එනවිට අශ්වයා පැන ගොසිනි. ඉන්දිරා සහ ෆෙරොස් ලන්ඩනය බලා යන අතර එහිදී මුස්ලිම් පල්ලියකදී විවාහ වෙයි. ඉන්දිරා එහිදී මයිමුනා බෙගම් ලෙස සිය නම වෙනස් කරයි. මේ සියල්ල නේරුහට තදින් දැනෙන්නේ එවිටය.

ඉන්දියානු ජනතාව තුළ තද කම්පනයක් ඇතිකළ හැකි එහෙයින්ම සිය නායකත්වයට අභියෝග කළ හැකි මේ කාරණය නේරු විසඳන්නේ අලුත් නම් මාරුවක් මගිනි. ෆෙරොස් හට සිය ඛාන් නාමය වෙනුවට ගාන්ධි නාමය ඈඳීමෙනි. මහත්මා ගාන්ධිට ගෑවීමක් නැති ගාන්ධි නමක් ඉන්දිරාහට ලැබෙන්නේ එසේය. විවාහයෙන් පළමු පුත්‍රයා රාජීව් උපන් පසු ඉන්දිරා සහ ෆෙරොස් අතර විවාහය දෙදරා යයි. ඔවුහු ප්‍රසිද්ධියේම වෙන්ව කල්ගත කරති. වාර්තාවන්ට අනුව ඉන්දිරාගේ දෙවැනි පුත්‍රයා සංජය ගාන්ධි ෆෙරොස්ගේ දරුවකු නොවේ. මොහොමඩ් යුනූස් නමැති අයකුගේය. මුලින් සන්ජීව් ගාන්ධි ලෙස හැඳින්වෙන ඔහු සංජය ගාන්ධි වන්නේද අහම්බෙනි. ඒ ඉන්දිරා බලයට පත්වූ කාලයේදීය. සන්ජීව් බ්‍රිතාන්‍යයේ වාහන සොරකමකට හසුවෙයි. එවකට එහි ගිය තානාපති ක්‍රිෂ්ණා මෙනන් හට ඉන්දිරා උපදෙස් දෙන්නේ මොන දහම් ගැටයක් දමා හෝ තම පුතු බේරා දෙන ලෙසටය. මෙනන් කරන්නේ සිය බලය භාවිතා කර සන්ජීව් සංජය බවට පත්කර අලුත් ගුවන් බලපත්‍රයක් ලබා‍ෙගන සන්ජීව් නිදහස් කර ගැනීමය. එදා සිට සන්ජීව් සංජය බවට පත්වෙයි. නමුත් පසුව සිය උත්පත්ති රහස ගැන දැනගන්නා සංජය ඒ ගැන තර්ජනය කර ඉන්දිරාගෙන් විවිධ ප්‍රතිලාභ කඩාවඩා ගනියි. කෙසේ වුවද ෆෙරොස් සමඟ දීගය කැඩී බිඳී ගිය පසුය ඉන්දිරා මාතායි වෙත සෙනෙහස පතා යොමුවන්නේ. 

නමුත් ෆ්‍රෑන්ක් පෙන්වා දෙන්නේ මාතායි මේ සබඳතාව තමන් කැපී පෙනෙන හාදයකු බවට පත්කර ගන්නට යොදාගත් බවය. එකල දිල්ලි පාර්ලිමේන්තුව තුළද ප්‍රසිද්ධියේ උපහාසාත්මක කතාබහට ලක්වුණේ නේරුගේ නියම බෑනා ෆෙරොස් නොව මාතායි බවටය. ෆෙරොස්ගේ නොමනා හැසිරීම තුළ අමනාපයෙන් සිටි ඉන්දිරා තුළ වූ සැබෑ ගැහැනිය සිය තනිකම නිසා මාතායිගේ ළංවීමද ඒ ගැන පැතිරැණ ඕපාදූපයන්ද ගැන නිහඬව සිටියාය. මාතායිගේ පොතේ ඈ ගැන අඳුරු පරිච්ඡේදය ලියැවෙන්නට අනුබලය සහ පසුබිම සැලසෙන්නේ එලෙසිනි. එමගින් මාතායි තමා රජදුවගේ පෙම්වතා බවට පත්වෙමින් වීරයෙක් බවට පත්වුවද, එහි සැබෑ තත්ත්වය හෙළිදරව් කරන්නේ ඉන්දිරා යනු අමුතු යකඩ ගැහැනියක නොව ආදරය, සෙනෙහස, ආරක්ෂාව පතා පුරැෂයා වෙත ආකර්ෂණය වන ලෙයින් මසින් සැදුණු සැබෑ ගැහැණියක බවය.

 සුගත් පී. කුලතුංගආරච්චි