සැතපුම් 1600ක් සති නවයකින් ගිය අවදානම් ගමන
වර්ෂ 1930 ගණන්වල දී බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවේ වයඹ දිග පෙදෙසේ පර්ත් නගරයෙන් උතුරට වන්නට පිහිටි මුරේ ගංගා ස්වදේශික නිවාසයෙන් හොර රහසේ පිටත් වී තම නිවස බලා යන ඇබරිජීනු දැරියන් තිදෙනකු වටා ගෙතුණු අනුවේදනීය කතාවකි හා වැට දිගේ ගෙදර බලා. සේනානි ධර්මරත්න මුල් කෘතියේ බස් රටාව කුතුහලය දනවන අයුරින් සිංහල පාඨකයාට ඉදිරිපත් කිරීමට උත්සාහ දරා තිබේ.
ඕස්ට්‍රේලියාව මුල් යුගයේදී ස්වදේශික ඇබොරිජින් ජනතාවට සැලකූ ආත්මාර්ථකාමී ආකාරය පිළිබඳ පැතිකඩක් ලෝකයට විවර කළ Follow the Rabbit Proof-fence කෘතිය ලිව්වේ ඇබොරිජින් ජාතික ඩොරිස් පිල්කින්ටන්ය. ඩොරිස් මෙහි සත්‍ය අත්දැකීමට මුහුණදුන් දැරියන් තිදෙනොගෙන් (මොලීගේ) එක් අයෙකුගේ දියණියයි.
මේ ගමන සිදුවූ කාලයේ ප්‍රධාන මහාමාර්ග, තාර දමන ලද පාරවල් හෝ මහාද්වීප හරහා වැටුණු මාර්ග ජාලයක් තිබුණේ නැත. තිබුණු මාර්ග බොහොමයක් ගල්කැට අතුරන ලද හෝ කරත්ත, කුඩා අශ්ව කරත්ත හා පරණ පන්නයේ මෝටර් රථ ආදිය ගමන් කිරීමෙන් සෑදුණු දූවිලි පිරුණු මාවත් විය. මොලී, ග්‍රේස් හා ඩේසි සුද්දන්ගේ නිවාසයෙන් පැන යන්නේ මහනගර මගහැර අතුරු පාරවල් ඔස්සේය.
දෙමාපියන්ගෙන් පැහැරගත් මේ දැරියන් තිදෙනා මුරේ ගංගා නම් ස්වදේශික නිවාසයට යොමු කරන්නේ සුද්දන්ගේ බැල මෙහෙවර කිරීම පුහුණු කිරීමටය. ළමුන් පිරුණු ශාලාවක කොටු වූ මේ දරුවන්ට සුළු වරදකදී පවා ලැබුණේ දැඩි දඬුවම්ය. මොලී සිය නැගණියන් දෙදෙනාද සමඟ නිවාසයෙන් පලා යන්නීය. දුරබැහැර ජනශූන්‍ය පෙදෙස් ඔස්සේ සැතපුම් 1600ක් දුරකතර ගෙවා ජිගලොන්හි පිහිටි නිවස කරා ඒමට ඈ සමත් වෙයි. ඒ අතර ත්‍රාසජනක අවදානම් අවස්ථාවලටද මුහුණ දෙති.
නොඉවසිලිමත් නෙත් යුගල දැන වඩා ළංව සුපරික්ෂාකාරීව සෙවුම් බැලුම් කිරීමේදී මේ සැඩ ගංගාව තරණය කිරීමට සුදුසුම ස්ථානය තමන්ට හමුවූ බව ඔවුහු වටහාගත්හ. ඔවුන්ට ගඟේ අනෙක් පසට ආරක්ෂිතව යාම පිණිස ජලයට ඉහළින් නැවුණු ගසක් ස්වභාවික පාලමක් තනා තිබුණි. දෙපයේ මඩ උලා දැමූ දැරියෝ ගසේ කඳට නැග ගත්හ. (119 පිට)
තම උපන්ගම හා දෙමව්පියන් දරුවන්ට කෙතරම් වැදගත්ද යන්නද මෙම කෘතියෙන් අපට පැහැදිලි කරදේ. මෙම කෘතිය නවකතාවකට වඩා මානව විද්‍යාත්මක රචනයක් ලෙස ඇගැයීමට ලක්ව තිබේ. වර්ෂ 1996 දී මෙම පොත පළවූ අතර 2002 දී එය චිත්‍රපටයක් බවට පත්විය.
දිගු ගමනක් යන්න නිසැකවම ඔවුන්ගේ ගමන සඳහා නිවැරදිව යෙදුම නොවේ. එය ඕස්ට්‍රේලියානු ඉතිහාසයේ ජනශූන්‍ය රට අභ්‍යන්තරයේ සිදුකළ දීර්ඝතම පා ගමන්වලින් එකකි. මේසා විශාල අප රටෙහි අනෙකුත් ප්‍රදේශ ඔටුවන් හෝ අශ්වයන් පිට නැගී තරණය කර ඇතත් මේ දැරියන් තිදෙන සිය චාරිකාව සිදුකරනු ලැබුවේ නග්න දෙපාවලිනි. (182 පිට)
සේනානි සරල ආකර්ෂණීය බස් වහරකින් පරිවර්තනය කළ හා වැට දිගේ ගෙදර බලා සුසර ප්‍රකාශනයකි.
- පාඨක