පළාත් සභාද? ජනාධිපතිවරණයද?
ජනාධිපතිවරණයට රටේ පෙළගැසීමක් තිබියදී පළාත් සභා මැතිවරණයක් ඊට කලින් පැවැත්වීමට කටයුතු යෙදෙන බව අද අපගේ දේශය පුවත්පතේ මුල් පිටුවේ පුවතක් අනාවරණය කරයි. පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීමට දැනට පවතින නීතිමය බාධකය ඉවත් කරනු ලැබුවහොත් ඒ සමඟ එම මැතිවරණය පැවැත්වීමට කටයුතු කරන බව මැතිවරණ කොමිසමේ සභාපති මහින්ද දේශප්‍රිය මහතා ද ප්‍රකාශ කරයි. මැතිවරණ පැවැත්වීම ඒ මහතාගේ රාජකාරිය බැවින් එම අදහස ප්‍රකාශ කිරීම ගැන අපට විරුද්ධ විය නොහැක. එහෙත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව ජනාධිපතිවරණය ඉදිරි මාස හතර හමාරකට නොඅඩු කාලය තුළදී පැවැත්වීම ස්ථිරව තිබෙන තත්ත්වයක් තුළ ඊට පෙර පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීමට කටයුතු කිරීම මොන මෝඩ වැඩක්ද කියා රටවැසියාට ප්‍රශ්න කළ හැක.
කුමන ආකාරයක මැතිවරණයක් වුවද කල් දැමීමට අපි විරුද්ධ වෙමු. නිසි කාලය තුළදී පැවැත්විය යුතු මැතිවරණ විවිධ හේතු ඉදිරිපත් කරමින් කල් දැමීම ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී පියවරකි. ජනතාවගේ ඡන්ද අයිතිය කොල්ලකෑමකි. එහෙත් එසේ වූ පමණින් නිසි කලට පවත්වාගත නොහැකි වූ මැතිවරණයක් හදිසියේම ගහෙන් ගෙඩි එන්නාක් මෙන් පවත්වන්නට යාමද අනුමත කළ නොහැකි නුසුදුසු ක්‍රියාවකි. අප නම් දකින්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවකට වඩා බඩගෝස්තරවාදී ක්‍රියාවක් හැටියටය. වෙනත් දේශපාලන අරමුණක් මුදුන් පමුණුවා ගැනීම සඳහා යොදවාගනු ලබන උප්පරවැට්ටියක් හැටියටය. ජනතාවගේ ඡන්ද අයිතිය මේ ආකාරයට දේශපාලන බලකේන්ද්‍ර ගැටුම්වල වින්දිතයකු විය යුතු නැත. නියමිත වෙලාවට නොපවත්වන ඡන්දයත් අනියම් වෙලාවක එම ඡන්දය පැවැත්වීමත් යන දෙකම වැරදිය. මේ එකක්වත් ජනතාවගේ සුබසිද්ධියට, රටේ යහපතට හේතු වන්නේ නැත.
මේ රටේ දේශපාලන නායකයන් කොතරම් අසන්නට අකැමැති වුවද අද අපේ රට තිබෙන්නේ දේශපාලන වශයෙන් මහා අවුල් සහගත තත්ත්වයක බව කිව යුතුය. ආණ්ඩුව බරපතළ අර්බුදයකට මැදි වී සිටී. වඩා බලවත් විධායකයද ව්‍යවස්ථාදායකයද යන්න පවා මේ වනවිට උභතෝකෝටික ප්‍රශ්නයකි. මේ නිසාම ජනාධිපති සහ අගමැති දෙදෙනාගේම නියෝග ක්‍රියාත්මක නොවන අවස්ථාද දැකගන්නට තිබේ. රජයේ බොහොමයක් නිලධාරීන් සිටින්නේ ඇඟ බේරාගෙන වැඩ කරන මානසික මට්ටමකය. එවැනි තත්ත්වයක් තුළ ඔවුන්ගෙන් කාර්යක්ෂම රාජකාරියක් බලාපොරොත්තු විය නොහැකිය. මේ සියලු ගැටලු විසඳාගත හැකි වන්නේ පළාත් සභා මැතිවරණයකින් නොව ප්‍රධාන මැතිවරණයකිනි. මීළඟට තිබෙන ප්‍රධාන මැතිවරණය ජනාධිපතිවරණයයි.
මේ යථාර්ථය අමතක කොට කටයුතු කිරීමට මැතිවරණ කොමිසමේ සභාපතිවරයාට වුවද යුතුකමක් නැත. මැතිවරණයකින් සිදුවිය යුත්තේ තිබෙන අර්බුද තවත් උග්‍ර කිරීමක් නොව ඒ අර්බුදවලට විසඳුමක් ලැබීමය. එහෙත් පළාත් සභා මැතිවරණය හදිසියේ පැවැත්වීමට කටයුතු කිරීම තුළින් සිදුවන්නේ තිබෙන අර්බුදය වඩාත් සංකීර්ණ වීම පමණි. ඒ බව මැතිවරණ කොමිසමේ සභාපතිවරයා නොදැන සිටීමට හේතුවක් නැත.
ජනාධිපතිවරණයට පෙර පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීම සම්බන්ධයෙන් දේශපාලන නායකයන් විසින් පළකර ඇති අදහස්වලින්ද පෙනෙන්නේ ඒ සඳහා ඔවුන්ගේ අනුමැතියක් නොලැබෙන බවය. අග්‍රාමාත්‍යවරයා ප්‍රකාශ කර තිබුණේ පළාත් සභා මැතිවරණය පැවැත්වීමට තිබෙන නීතිමය බාධක ඉවත් කර නොමැති නිසා එය පැවැත්විය නොහැකි බවය. එහෙත් මේ හේතුව නිසා තම ධුරයෙන් ඉවත් වන බව කියා සිටි මැ.කො. සභාපතිට අගමැතිවරයා කියා තිබුණේ එසේ නොකරන ලෙසත් ඉදිරියේදී ප්‍රධාන මැතිවරණ ගණනාවක් පැවැත්වීමට නියමිත බවත්ය. විපක්ෂ නායකවරයා ද පළාත් සභා මැතිවරණයක් මේ අවස්ථාවේදී පැවැත්වීමට එකඟ නැත. මේ සියලු දෙනා ඉලක්ක කර සිටින්නේ ජනාධිපතිවරණයයි.
පළාත් සභා මැතිවරණය හැකි ඉක්මනින් පැවැත්වීමට පියවර ගන්නැයි යන අදහස පසුගිය සති කිහිපය තුළදී ප්‍රකාශ වූයේ ජනාධිපතිවරයා අතිනි. එය පැවැත්වීමට තිබෙන නීතිමය බාධා ඉවත් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බවද ඔහු කියා තිබිණි. එහෙත් සෙසු දේශපාලන නායකයන් සියලු දෙනා එවැනි තීරණයක නොසිටින විට එය පැවැත්වීමට යාම කිසිසේත්ම ප්‍රායෝගික නැත.
දැනට රටේ පවතින ආර්ථික සහ දේශපාලන අර්බුදවලට හොඳම විසඳුම ජාතික මැතිවරණයක් මිස පළාත් සභා මැතිවරණයක් නොවන බව ඕනෑ කෙනකුට තේරුම්ගත හැක. ආණ්ඩුව ඇතුළේ ද ඒකමතික බවක් නොපවතින තත්ත්වයක් තුළ පළාත් සභා ඡන්දය පැවැත්වීම ගැටලුවලට කිසිසේත් විසඳුමක් වන්නේ නැත. අනෙක් අතට පළාත් සභා ඡන්දය කල් යාම ආරම්භ වෙද්දී එයට එරෙහිව රටේ ජනතාව, විපක්ෂය, විවිධ සංවිධාන හඬ නගන විට ඒවා නොදැක්කා, නොඇසුණා සේ කටයුතු කොට දැන් හදිසියේම පළාත් සභා ඡන්දය පැවැත්විය යුතු යැයි ප්‍රකාශ වීම යට ඇත්තේ ජනතා සුබසිද්ධිය නොව වෙනත් දේශපාලනික අරමුණක් බව කුඩා දරැවකුට වුවද තේරැම් ගැනීම අපහසු නැත. ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍යය සමඟ දාදු කෙළියකට යාම බරපතළ ප්‍රතිවිපාක ඇතිවීමට හේතුවන බව පෙන්වා දීමට කැමැත්තෙමු.