වීසා අරියාදුව විසඳාගත යුතුයි
කොරෝනාවෙන් බැටකන ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට කොරේ පිටට මරේ වැඩක් සිදුවී තිබේ. මෙවර දේශය පුවත්පතේ ප්‍රධාන සිරස්තලයෙන් හෙළි කර ඇති පරිදි චීනයේ නිෂ්පාදිත සයිනොෆාම් එන්නත ලබාගත් පුද්ගලයන් විදේශගත වීමේදී ඇතැම් රටවල් මගින් වීසා බලපත් ලබාදීම අත්හිටුවා තිබේ. මෙම අරියාදුව ශ්‍රී ලංකාවට පමණක් බලපාන ප්‍රශ්නයක් නොවූවද විදෙස්ගත වීමට බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට මුහුණදීමට සිදුවන බලවත් හිරිහැරයක් බව කිවයුතු නැත.
චීනයේ සයිනොෆාම් එන්නතට එරෙහිව අත්තනෝමතික ලෙස මේ තහංචිය පනවා ඇති රටවල් බවට දැනට හඳුනාගත හැකි වී තිබෙන රටවල් අතර යුරෝපා රටවල් රුසක්ද, කැනඩාව සහ ඕස්ට්‍රේලියාවද, අමෙරිකාවද තිබෙන බව කියති. එහෙත් මෙවැනි තීන්දුවක එම රටවල් රුඳී සිටින බවට මෙතෙක් නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයක් කර නැත. නමුත් එම රටවල්වලින් වීසා ඉල්ලීම් සිදු කළ සයිනොෆාම් එන්නත ලබාගත් පිරිසගේ වීසා ඉල්ලීම් ප්‍රතික්ෂේප වී තිබේ. එම රටවල් පමණක් නොව මැදපෙරදිග කලාපයේ ඇතැම් රටවල්ද මේ ප්‍රතිපත්තියම අනුගමනය කිරීම බරපතළ ගැටලුවකි. එම රටවල් මෙරට ජනතාවගේ රැකියා කලාපයකි.
රාජ්‍යතාන්ත්‍රික ආරංචි මාර්ගවලින් ප්‍රකාශ වී ඇත්තේ මෙය චීනය සමඟ යුරෝපා ප්‍රජාව සහ අමෙරිකාව ඇතිකරගෙන තිබෙන දේශපාලන බල අරගලයේ ප්‍රතිඵලයක් බවය. කෙසේ වුවද ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ අනුමැතියද ලබා සිටින සයිනොෆාම් එන්නත රට රටවලට එන්නත්කරණය සඳහා යොදවා ගැනීමේදී ඉහත රටවල් කිසිවක් එවැනි වීසා ප්‍රතිපත්තියක රැඳී සිටියේ නැත. සයිනොෆාම් හා සෙසු එන්නත් සම්බන්ධයෙන් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය අනුගමනය කළේ එකම ක්‍රමවේදයකි. අමෙරිකාව, ජර්මනිය, එංගලන්තය වැනි රටවල් නිෂ්පාදනය කළ එන්නත් සඳහා අනුමැතිය ලබාදීමේදී ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය අනුගමනය කළ දත්ත සටහන් සහ කාලරාමුව සයිනොෆාම් සම්බන්ධවද ක්‍රියාත්මක කෙරිණි. ශ්‍රී ලංකාව තුළ සයිනොෆාම් එන්නත ලබාදීම තරමක් ප්‍රමාද වූයේද ඒ සඳහා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධාන අනුමැතිය ලබාදීම ප්‍රමාද වීම හේතුවෙනි. කෙසේ වුවද සයිනොෆාම් සඳහා කොළ එළිය දැල්වීමෙන් පසුව කිසිදු රටක් ඒ ගැන විරෝධය පළ කළේ නැත. එසේම කොවිඩ් මර්දනයට සයිනොෆාම් එන්නත පෙන්වා තිබෙන සඵල අනුපාතයද ඉතා ඉහළ මට්ටමක පවතින බව වරින් වර හෙළිදරව් කර තිබේ. මේ අනුව වීසා ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට චීන එන්නත හේතුවක් වීම අපට දැනෙන ආකාරයට නම් සිදුවිය නොහැක. එහෙත් එය සිදුවී තිබේ.
විදේශ ලේකම් ආචාර්ය ජයනාත් කොළඹගේගෙන් දේශය පුවත්පත මේ ගැන විමසීමේදී සඳහන් කර ඇත්තේ නොනිල මට්ටමින් සිදුකෙරෙන මෙම වීසා වාරණය සම්බන්ධයෙන් යුරෝපා ප්‍රජාවටත් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයටත් ලිඛිතව කරැණු දැක්වීමට විදේශ අමාත්‍යාංශය පියවර ගන්නා බවය. මේ ක්‍රමයම අනුගමනය කරන සෙසු රටවල් සම්බන්ධයෙන්ද ඒ ආකාරයටම ක්‍රියාත්මක වීම සුදුසු බවද සඳහන් කළ යුතුය. නමුත් යුරෝපා ප්‍රජාව මේ වනතුරැ සයිනොෆාම් එන්නත නිල වශයෙන් අනුමත කර නොමැති වීමද මෙහිදී සැලකිල්ලට ගත යුතු වෙයි. අමෙරිකාවද වරක් සයිනොෆාම් එන්නතේ ඵලදායී බව සම්බන්ධයෙන් ඉහළ සහතිකයක් ලබා දී තිබිණි. එහෙත් එරට එම එන්නත නිල වශයෙන් පිළිගෙන තිබේදැයි යන්න අවිනිශ්චිතය. කැනඩාව සහ ඕස්ට්‍රේලියාව සම්බන්ධයෙන්ද පවතින්නේ එවැනි තත්ත්වයකි.
මෙවැනි තීන්දු හේතුවෙන් අගතියට පත්වන්නේ එම රටවලට විවිධ හේතූන් මත විදේශගත වීමට අපේක්ෂාවෙන් සිටින පොදු ජනතාවය. මේ අතුරින් මැදපෙරදිග රැකියා සඳහා පිටත්ව යාමට අපේක්ෂාවෙන් සිටින පිරිස්ද සිටිති. එසේම කැනඩාව සහ ඕස්ට්‍රේලියාව මෙරට සිසුන්ගේ ඉහළ අධ්‍යාපන ගමනාන්ත දෙකකි. මේ සියලු දෙනාටම වීසා ලබාගැනීමේදී එන්නත හරස් වන්නේ නම් ඒ සඳහා පැහැදිලි තීන්දුවක් ලැබෙන තුරු වෙනත් විකල්ප ක්‍රමවේදයක් හෝ හඳුන්වා දීමට එම රටවල් උනන්දු කරවීම විදේශ අමාත්‍යාංශයේ වගකීමක් බවද පෙන්වා දෙමු. අපේ රටේ ජනතාව ජාත්‍යන්තර තලයේ දේශපාලන එදිරිවාදිකම්වල ඉත්තන් බවට පත්විය යුතු නැත.
මෙහිදී අනුගමනය කළ යුතු තවත් ක්‍රියාමාර්ගයක් වන්නේ මේ අත්දැකීමට මුහුණ දී සිටින සෙසු රටවල් සමඟ ශ්‍රී ලංකාව සහයෝගයෙන් ක්‍රියා කිරීමය. විදෙස්ගත වීමට සූදානමින් සිටින පිරිස් සිටින්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ පමණක් නොවේ. අසල්වැසි ඉන්දියාව, ඉන්දුනීසියාව, පාකිස්තානය පමණක් නොව බංග්ලාදේශය පවා මේ ගැටලුවේ ගොදුරු බවට පත්වී සිටිනවා විය යුතුය. එම රටවල්ද සයිනොෆාම් එන්නත භාවිතයට යොදාගනු ලැබීම ඊට හේතුවය.
වීසා අරියාදුව හේතුවෙන් අසාධාරණයට ලක්ව සිටින ජනතාව සම්බන්ධයෙන් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය නිහඬ ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරන බවද සඳහන් වෙයි. කොවිඩ් මර්දනයේදී චීනයේ සයිනොෆාම් එන්නත සුදුසු බවට සහතිකයක් ලබාදුන්නේද ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයයි. මේ නිසා ජනතාවට වීසා නොලැබී යනවා නම් ඒ ගැන නිහඬව සිටීමට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට සදාචාරාත්මක හැකියාවක් නැත. නමුත් එවැනි ප්‍රබල ජාත්‍යන්තර සංවිධානයක් සමඟ ශ්‍රී ලංකාව තනි රටක් වශයෙන් ගනුදෙනුවකට යනවාට වඩා අසාධාරණයට ලක්වූ සියලු රටවල් සමඟ එක්වී හඬක් නැගීම වඩාත් සුදුසු වනු ඇත.