සහල් මිල වෙන්දේසිය
ආණ්ඩුව වී කිලෝවක් සඳහා ගොවීන්ට රුපියල් 75ක් ලබාදීමට පොරොන්දු දී තිබේ. ඒ අතරේ මහා පරිමාණ මෝල් හිමියන් කියා තිබුණේ තමන් කිලෝවකට රුපියල් 90ක් බැගින් ගොවීන්ට ලබා දී වී මිලට ගන්නා බවය. නමුත් දැන් පොළොන්නරුවේ ගොවි නායකයන් කියන්නේ රුපියල් 120ට අඩුවෙන් ආණ්ඩුවට වී දීමට තමන් සූදානම් නැති බවකි.
බැලූ බැල්මට මෙය පෙනෙන්නේ හතරබීරි කතාවක් වශයෙනි. එහෙත් මේ දිගහැරෙන්නේ රටේ ප්‍රධාන ආහාරය පාරිභෝගික ජනතාව අතට පත්වීමට පෙර වෙන්දේසි වන ආකාරයයි. මේ වෙන්දේසියේ සැබෑ ජයග්‍රාහකයා ආණ්ඩුව නොවන බව විශ්වාසය. එසේම එහි සැබෑ පරාජිතයා කඩ පිලට ගොස් එදා වේල සඳහා සහල් කිලෝවක් මිලදී ගන්නා පාරිභෝගිකයා බව ඊටත් වඩා විශ්වාසය. වී කිලෝවට මිල තීරණය වන්නේ පාරිභෝගිකයා බිත්තියටම තද කරගෙන බව මේ කතාවේ යථාර්ථයයි.
පොළොන්නරුවේ ගොවි නායකයන් කුමක් කීවත් ආණ්ඩුව වී කිලෝවකට රුපියල් 75ක් ලබාදීමට කළ තීරණය වී කිලෝවේ මිල ඉහළ යාමට හේතුවන බව පිළිගත යුතුය. ගොවීන්ට තිබෙන්නේ අවශ්‍ය නම් ඊට ඉහළ මිලකට වී විකුණා ගැනීමය. ඒ සඳහා පෞද්ගලික වී මෝල් හිමියන් ඉදිරිපත් වන්නේ නම් ගොවියාට යහපතක් සිදුවනු ඇත. එසේම වී මෝල් හිමියන්ටද වැඩි මිලක් ගෙවා වී ලබාගැනීමෙන් ලාබයක් මිස පාඩුවක් නොවන බවද පැවසිය හැක. සිදුවන එකම ප්‍රතිඵලය වෙළෙඳපොළේ සහල් මිල තවදුරටත් ඉහළ යාම පමණි.
සහල් මිල ඉහළ යාමේ කතාව මේ වනවිට උපරිමයට ළඟාවෙමින් තිබෙන බවත් ගොවීන් තමන්ගේ ඉල්ලීම් දැඩිව ඉදිරිපත් කරමින් තමන්ට සිදුවූ අසාධාරණයට අලාබයට වන්දි ඉල්ලමින් සටන් කරන තත්ත්වයට පත්ව සිටින බවත් පෙනී යයි. හෙක්ටයාරයකට රුපියල් ලක්ෂ දෙකහමාරක් පමණ වැය කර ඇති ගොවියාට වන්දි මුදල වශයෙන් ලැබෙන්නේ රුපියල් පනස්දහසක් පමණක් බව ප්‍රකාශ කරන පරාක්‍රම සමුද්‍රය ව්‍යාපාර ගොවි සංවිධානයේ සභාපති ජගත් අරුණ කීර්ති මහතා අස්වැන්න සීයට 50කින් පමණ අඩුවන ගොවියාට එයින් තම පාඩුව පියවා ගැනීමට නොහැකි බවට ප්‍රකාශ කර තිබිණි. ගොවීන් මුලින්ම පොහොර ටික ලබා දුන්නා නම් මේ ප්‍රශ්න කිසිවක් නැති බවත් ඔහුගේ ප්‍රකාශයේ සඳහන් විය.
රසායනික පොහොර වෙනුවට කාබනික පොහොර යෙදීමෙන් සිදුවිය හැකි පාඩුව ආණ්ඩුව මුල සිටම ගණන් බලා තිබුණේ වැරදි ආකාරයකට බවද මෙහිදී පෙනී යයි. කෘෂිකර්ම ඇමැති මහින්දානන්ද අලුත්ගමගේ මහතා කාබනික පොහොර හඳුන්වා දෙන අවස්ථාවේදී ප්‍රකාශ කළේ අස්වැන්නේ අඩුවීමක් සිදුවුවහොත් ඒ සඳහා වන්දි මුදල් ගෙවන බවය. ඔහු වරින්වර සිදු කළ ප්‍රකාශවල සඳහන් වූයේ මේ හේතුවෙන් අඩුවිය හැක්කේ අස්වැන්නෙන් සීයට 10ත් 15ත් අතර ප්‍රමාණයක් බවය. නමුත් ගොවි සංවිධාන ඒ දිනවලම පෙන්වා දී තිබුණේ රසායනික පොහොර භාවිතය එකවර අතහැරීමෙන් අස්වැන්න අඩකින් පමණ අඩුවන බවය. කෘෂිකර්ම විශේෂඥයන් වැඩි පිරිසකගේ අදහස ද එයම විය.
දැන් පොළොන්නරුවේ ගොවි සංවිධාන නියෝජිතයන් ප්‍රකාශ කරන්නේ මෙවර මහ කන්නයේ අස්වැන්නෙන් සීයට 50ක් පමණ අඩු වී තිබෙන බවය. පොහොර තීන්දුව ගත් කාලයේදී මේ බව වටහා ගැනීම අසීරු විය හැකි වුවද පොහොර තීන්දුවේ බලපෑම වැඩිපුරම එල්ල වූ මහ කන්නයේ අස්වනු කැපීමට ආසන්න හෝ කැපෙමින් පවතින මේ කාලයේදී සිදුවී ඇති අඩුවීමේ තරම වටහා ගැනීම ගොවීන්ට අපහසු නැත. මේ නිසා තමන්ට කෘෂිකර්ම අමාත්‍යවරයා ලබාදෙන වන්දි මුදල් ප්‍රමාණවත් නැති බවට ඔවුහු චෝදනා කරති. අස්වැන්න එතරම් පරිමාණයකින් අඩු වී ඇති සැබෑවක් නම් සහ එසේ අස්වැන්නේ අඩුවීම් සිදුව තිබෙන වී වගා කර ඇති ඉඩම් ප්‍රමාණය ඉතා විශාල නම් ඉදිරියේදී එම ගොවීන්ද මේ වන්දි මුදල් ප්‍රමාණවත් නැතැයි පවසමින් උද්ඝෝෂණ පවත්වනු ඇති බවට සැකයක් නැත. එපමණක් නොව අස්වැන්න අඩු වුවහොත් ගොවීන් වී වගාව අතහැර වෙනත් වගාවන් සඳහා යොමුවීමටද ඉඩ තිබේ. එසේ වුවහොත් එය මේ රටේ වී නිෂ්පාදනයේ මහා ඛේදවාචකයක් වනු ඇත.
වී ගොවීන් සහ ආණ්ඩුව අතර පවතින පොහොර අරගලය හේතුවෙන් දැඩිව පීඩාවට පත්වන්නේ රටේ පාරිභෝගික ජනතාවය. ඔවුන්ට කාගේවත් හව්හරණයක් නැත. කඩපොළේ පවතින මිලට සහල් මිලදී ගෙන දරුවන්ගේත් තමන්ගේත් බඩ හැකි පමණින් පුරවා ගැනීම හැර වෙනත් විකල්පයකට යාමටද ඔවුන්ට නොහැකිය. දැනට පිටරටින් ගෙන්වා අලෙවි කරන සහල් හේතුවෙන් මිල තරමක් පාලනය වී තිබුණත් මෙරට සහල් වර්ග මිල ඉතා ඉහළ ගොස් තිබේ. සුදු කැකුළු, රතු කැකුළු විකිණෙන්නේ රුපියල් 170 මට්ටමේය. සම්බා සහ කීරි සම්බා ගැන කතා කිරීමත් පලක් නැත.
ගොවීන්ගෙන් වී මිලදී ගැනීම ආණ්ඩුවට මේ අනුව පහසු නොවනු ඇත. ගොවීන් වී කිලෝව වැඩි ගාණකට වී මෝල් හිමියන්ට අලෙවි කිරීම යනු සහල් මිල තවත් උඩට තල්ලු කර යැවීමකි. ආණ්ඩුවේ පොහොර තීරණය හේතුවෙන් ලැබෙන අස්වැන්න අඩකින් අඩුවන බවට ගොවීන් කරන ප්‍රකාශය සැබෑවක් වුණොත් වන්දි ගෙවීමකින් ගොවීන්ගේ ප්‍රශ්නය විසඳීමට රජය ගන්නා උත්සාහය වතුරේ යනු ඇත.
