රට බඩු සහ ඩොලර්
කිසියම් භාණ්ඩයක් අත්‍යාවශ්‍ය වුවත් නුවූවත් එම භාණ්ඩ පිටරටින් ගෙන්වීම නවත්වනවාට කැමැති කෙනකු සිටිනවා නම් ඒ ඉතා කලාතුරකින් විය යුතුය. තමන්ට කවදාවත් ලබාගත නොහැකි වුවත් මිලදී ගැනීමට හැකියාවක් නැතත් පිටරටින් බඩු ගෙන්වීම නැවතීම කෙනකුගේ සතුටට හේතුවන්නේ නැත. රටේ මිනිසුන් කන බොන දේ ගැන තීන්දු තීරණ ගැනීමට ආණ්ඩුවකට අයිතියක් නැතැයි යන්න මේ බොහෝ දෙනකුගේ අර්ථ දැක්වීමය. එහෙත් ජනතාව අකැමැති බව දන්නා එවැනි තීන්දුවක් ගැනීමට රජයට සිදු වී තිබේ. එම තීන්දුව රජය ගෙන තිබෙන්නේ පවතින ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒමේ එක් පියවරක් වශයෙන් බවද සඳහන් වෙයි.
ආණ්ඩුවේ මේ තීරණයට අනුව අත්‍යාවශ්‍ය නොවන භාණ්ඩ වශයෙන් ලැයිස්තුගත කෙරුණු භාණ්ඩ 367ක් ආනයනය කිරීම දැඩි ලෙස සීමා කරමින් මුදල් අමාත්‍යංශය මගින් රෙගුලාසි පනවා තිබේ. මේ භාණ්ඩ ලැයිස්තුව ඇතුළේ හැමවිටම විවේචනයට ලක් වන චීස්, බටර්, ඇපල්, මිදි, දොඩම් පමණක් නොව වාහන ටයර් වැනි අත්‍යාවශ්‍ය වන භාණ්ඩද තිබෙන බවද සඳහන්ය. ශීතකරණ, රෙදි සෝදන යන්ත්‍ර, ඉලෙක්ට්‍රොනික් භාණ්ඩ, ජංගම දුරකථන වැනි භාණ්ඩද අත්‍යාවශ්‍ය නොවන ගණයට වැටෙන්නේ කෙසේද යන්නත් පැහැදිලි නැත. එය එසේ වුවත් තහනම් බඩු ලැයිස්තු ඇතුලේ ඒවාද තිබේ.
ආණ්ඩුවකට ඇතැම් විට ජනප්‍රිය නොවන තීන්දු ගැනීමට සිදුවෙයි. එය අපේ රටට පමණක් අදාළ වූවක් නොවේ. ඕනෑම ආණ්ඩුවක් යම් යම් අවස්ථාවලදී ජනජීවිතවලට බලපෑම් කළ හැකි තීන්දු ගන්නා විට ඒවාට විරෝධය දැක්වීම්ද බලාපොරොත්තු විය යුතුය. පසුගිය සතියේ ආණ්ඩුවට මෙවැනි තවත් තීන්දුවක් ගැනීමට සිදුවිය. එය රුපියල් අගය පාවෙන්නට ඉඩ හැරීමය. නැතහොත් ඩොලරය කෘත්‍රිම ලෙස අල්ලාගෙන සිටීමෙන් වැළකීමය. එයින් සිදුවුණේ පැය 24ක් යනවිට ඩොලරයේ වටිනාකම රුපියල් 260ක් පමණ දක්වා ඉහළ යාමය. රුපියලේ සැබෑ අගය එය නම් ගත හැකි වෙනත් තීන්දුවක් නැත. මේ තීන්දුවක් සමඟ රට තුළ බඩු මිල විශාල ලෙස වැඩිවීමක්ද බලාපොරොත්තු විය යුතුය. දැනටම ඉන්දීය තෙල් සමාගම ඩීසල්, පෙට්‍රල් මිල ගණන් ඉහළ දමා තිබේ.
ආණ්ඩුවට මේ තිත්ත තීන්දු ගැනීමට සිදුවූයේ රටේ පවතින ආර්ථික තත්ත්වය තරමක් දුරට හෝ පාලනය කර ගැනීමටය. එසේ නම් මේ තීන්දුවලින් ජනතාවට විඳින්නට සිදුවන හිරිහැර, පීඩා පිළිබඳවද රජයට අවබෝධයක් තිබිය යුතුය. ජනතාවට අහිමි වන ආහාර හෝ වෙනත් ඉලෙක්ට්‍රොනික් භාණ්ඩ හෝ වෙනත් ක්‍රම හරහා වරප්‍රසාද ලත් පන්තියට ලැබෙන්නේ නම් එයින් සිදුවන්නේ ජනතාවගේ පීඩනය තවත් වැඩිවීම පමණි. මේ භාණ්ඩ ජනතාවට අහිමි නම් ඉහළ ප්‍රභූ පැළැන්තියටද ඒවා අහිමි විය යුතුය. මේ නිසා විශේෂ බලපත්‍ර හරහා හෝ මේ භාණ්ඩ අවශ්‍ය පිරිසකට පමණක් ගෙන්වා දීමට කටයුතු කළහොත් අපේක්ෂිත අරමුණ කරා යාමට ඇති ඉඩකඩට එය බාධාවක් වනු ඇත.
අපේ රටට මේ සියලු විපත් සිදුවන්නේ අපගේම පාලන ක්‍රමයේ වරදින් බව සියලුදෙනා තේරුම් ගත යුතුය. මේ තත්ත්වයට වගකිවයුතු වන්නේ වත්මන් රජය පමණක් නොවේ. මීට පෙර තිබූ ආණ්ඩුද රටේ ආර්ථිකය මේ තත්ත්වයට ඇද දැමීමේ කොටස්කාරයන් වන බවද පෙන්වා දිය යුතුය. එහෙත් පවතින තත්ත්වය කළමනාකරණය කර ගැනීමේදී සිදුවූ ප්‍රමාද දෝෂ, නම්‍යශීලි නොවී ගත් තීන්දු, කලට වෙලාවට නිසි තීන්දු නොගැනීම වැනි හේතූන් නිසා වත්මන් ආණ්ඩුවට ඇතැම් අයහපත් ප්‍රතිඵලවලට මුහුණදීමට සිදුවූ බවද කිව යුතුය. ඩොලරය කෘත්‍රීම ලෙස අල්ලාගෙන සිටීමෙන් විදෙස් ශ්‍රමිකයන්ගෙන් රටට ලැබිය යුතු ඩොලර් මිලියන ගණනක් පසුගිය දෙවසර තුළදී රටට අහිමි වී යාම එවැනි එක් ප්‍රතිඵලයකි.
භාණ්ඩ ගෙන්වීම වැළැක්වීම නිසා ඒවා හිඟවීම හේතුවෙන් බොහොමයක් භාණ්ඩවල මිල ඉහළ යාමද බලාපොරොත්තු විය යුතුය. එසේම ඖෂධ වැනි අත්‍යාවශ්‍ය භාණ්ඩ මිලද ඩොලරයේ අගය වැඩිවීමත් සමඟ ඉදිරියේදී වැඩිවීම වැළැක්විය නොහැක. සංස්ථා තෙල් සම්බන්ධයෙන්ද මිල වැඩිවීම සිදුවීම කාලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් පමණි. එය වළක්වා ගැනීමට ක්‍රමයක් නැත.
රට තවමත් පවතින්නේ ගැටලු රැසක් මැදය. ගෑස් පෝලිම් එන්න එන්නම දික්වෙයි. ඩීසල් පෝලිම් තවම ඉවර නැත. විදුලිය කැපීමද දිනපතාම සිදුවෙයි. එය අද හෙට නවතින බව අමාත්‍යවරුන් ප්‍රකාශ කළත් ප්‍රමාණවත් තරම් ඩීසල් සැපයුමක් නැත්නම් මීළඟට මහවැසි එනතුරු විදුලිය කැපීම නොනවතින බව යථාර්ථයයි. එපමණක් නොව සහල් ඇතුව අත්‍යාවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය මිලද ශීඝ්‍රයෙන් ඉහළ යමින් තිබේ. කිරිපිටි මිලද ළඟදීම වැඩිවන ලකුණුද හතර වටින් පෙනේ.
රටින් ගෙන්වන භාණ්ඩ 367කට තහංචි වැටීම අප සලකා බැලිය යුතු වන්නේ මේ පසුබිමේය. එයින් රජය බලාපොරොත්තු වන ඩොලර් ඉතිරි කර ගැනීමේ ඉලක්කය සපුරා ගැනීමේ වගකීම ඇත්තේ ආණ්ඩුව අතේය. එහිදී ජනතාව මත පැටවෙන පීඩනය හැකි තරම් අඩු වනසේ කටයුතු කිරීම ආණ්ඩුවේ වගකීම බව පෙන්වා දීමට කැමැත්තෙමු.