ලොකු ලූනු රතු ලූනු කිරීම
ලොකු ලූනු මිල ගණන් මේ රටේ කාන්තාවන් පළඳින ආභරණ තරමට ඉහළ යමින් තිබේ. හැම දෙයම දෙස හාස්‍යයෙන් බලන අයකු මෑතකදී සමාජ මාධ්‍යයට එක් කළ ඡායාරෑපයක දැක්වුණේ ලොකු ලූනු ගෙඩියක් තෝඩුවක් සේ කාන්තාවක කනේ එල්ලාගෙන සිටින ආකාරයකි. එසේ වුවද ඇත්ත තත්ත්වය නම් වර්තමානයේ ලොකු ලූනු මිල තවදුරටත් හාස්‍යයට කරුණක් නොවන බවය. එය ජනතාවගේ එදිනෙදා බත් වේලට එල්ල කළ මරු පහරක් වී තිබේ.
අපේ රටේ පහසුවෙන් අඩු මිලට සකසාගත හැකි පෝෂ්‍යදායී ආහාරයක් වශයෙන් පොල් සම්බෝලයට ඇත්තේ සුවිශේෂ තැනකි. අද එය ඉතා අපහසුවෙන් වැඩි මිලට සකස් කරන ආහාරයක තත්ත්වයට ලොකු ලූනු සහ පොල් ගෙඩියක මිල ගණන් හේතුවෙන් ඇදවැටී තිබේ. බතක් උයාගෙන පොල් සම්බෝලයක් හදාගෙන කමුයි කියා දැන් කවුරුවත් විහිළුවටවත් කියන්නේ නැත.
ලොකු ලූනු මිල ගණන් ඉහළ ගිය පළමු වතාව මෙය නොවේ. එහෙත් රුපියල් 500 ක් ඉක්මවා ලොකු ලූනු කිලෝවක මිල ඉහළ ගිය කාලයක් කවදාවත් නොතිබිණි. මහ ගංවතුරට අස්වනු සේදී ගියත් ඉඩෝරයට අස්වනු වේලී පිළිස්සී ගියත් ඉන්පසුව හෝ මේ තරමට මිල නැග්ගේ නැත. නමුත් ගැටලුව වී ඇත්තේ මෙසේ වරින් වර ඉහළ යන ලොකු ලූනු මිල ගණන් ස්ථාවරව පවත්වාගෙන යාමට තවමත් අපේ රටට වැඩපිළිවෙළක් නොතිබීමය. එහි වගකීම තිබෙන මේ රටේ සිටින කෘෂිකර්ම ඇමැතිවරුන් කරන්නේ ලූනු මිල ඉහළ යාමට හේතු රටට කියා සිටීම පමණකි. මිල ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීම සඳහා තිරසාර වැඩපිළිවෙළක් පිළිබඳ අදහසක් ඔවුන්ගෙන් ප්‍රකාශ වෙන්නේ නැත. මේ ටික කිරීමට ඇමැතිවරයකු අවශ්‍ය නැත.
බොහෝ විට එකවරම ලොකු ලූනු මිල ගණන් විශාල අගයකින් ඉහළ යන්නේ ඉන්දියාව එරට අස්වැන්න අපනයනය කිරීමට තහනමක් දැමීමත් සමඟිනි. මෙවර ද සිදුවී ඇත්තේ එයයි. එහෙත් මෙවර තිබෙන වෙනස එකවරම දෙගුණයකටත් වඩා අගයකින් ලොකු ලූනු මිල වැඩි වීමය. එයට එකම හේතුව ඉන්දියාවේ ප්‍රශ්නය පමණක් විය නොහැකි බව තේරුම් ගැනීමට අමාරු නැත. ඉතාම සාර්ථකව අපගේ රටේ වවාගත හැකි බෝගයක් වන ලොකු ලූනු වගා කර ගැනීම සඳහා ගොවීන්ට උදව් උපකාර කරනු වෙනුවට බොහෝ විට සිදුවන්නේ ඔවුන් අධෛර්යවත් කිරීම බවට බරපතළ චෝදනා එල්ල වෙයි. එහෙත් කෘෂිකර්ම අමාත්‍යවරයා හෝ අමාත්‍යංශ ඉහළ නිලධාරීන් හෝ එම චෝදනාවලට සවන් දෙන බවක් හෝ පෙනෙන්නට නැත. එසේ ලොකු ලූනු ගොවීන්ගේ සැබෑ ප්‍රශ්නවලට සැබෑ ලෙසම කන් යොමුකරන අමාත්‍යවරයකු හෝ නිලධාරීන් හෝ සිටියි නම් මෙවැනි කරුමයකට ගොවීන් මුහුණ දෙන්නේ නැත. රටේ ජනතාවට ලොකු ලූනුවලින් රතු ලූනුවලට බැසීමට සිදුවන්නේත් නැත.
ගොවීන් දැඩි ලෙස දුක් විඳ වගා කරන ලොකු ලූනුවලට ඔවුන්ට සැබෑ මිලක් නොලැබීම ද මීට ප්‍රධාන හේතුවකි. බොහෝ විට සිදුවන්නේ දඹුල්ලේ ඇතුළු වෙනත් ආර්ථික මධ්‍යස්ථානවලට රැගෙන එන ලූනු අස්වැන්නට එතැන සිටින පිරිසක් විසින් මිල නියම කිරීමයි. එම මිල අනුව ගොවියා අතට යන්නේ සොච්චම් ලාබයකි. ඇතැම්විට ඔවුන්ට ලූනු දීමට සිදුවන්නේ පාඩුවටය. ඒ අතර පාරිභෝගිකයාට සිදුවන්නේ අධික මිලක් ගෙවා ලූනු මිලට ගැනීමටය. අතරමැදියා විශාල මුදලක් ගසා කයි. මේ සඳහා පූර්ණ අනුග්‍රහය ඒ ඒ කාලවල සිටින විවිධ ආණ්ඩුවල අමාත්‍යවරුන්ගෙන් ලැබෙයි. ඔවුහු අපේ ගොවීන්ගේ අස්වැන්න වෙළෙඳපොළට එන විටම ඉන්දියාවෙන් ගෙන්වන ලූනු වෙළෙඳපොළට දමති. මෙවැනි කෘෂිකර්ම ප්‍රතිපත්තියක් ලෝකයේ වෙනත් කිසිම රටක ක්‍රියාත්මක නොවේ. ගොවියාගේ අස්වැන්න මිලට ගෙන එය ඍජුවම පාරිභෝගිකයා අතට පත් කරවන සැලැස්මක් හැදීමට කිසිදු ආණ්ඩුවක් මේ දක්වා ක්‍රියා කර නැත. ඇතැම් අවස්ථාවල එවැන්නක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට උත්සාහයක් දැරුවත් එය ලත් තැනම ලොප්වෙන තැනට වැඩ බලාගැනීමට අතරමැදියෝ ක්‍රියා කරති.
මේ වැඩපිළිවෙළේ අවසාන ප්‍රතිඵලය වී ඇත්තේ ලොකු ලූනු ගොවීන් තම වගාවෙන් ක්‍රමානුකූලව ඉවත් වී යාමය. මෙට්‍රික් ටොන් 125,000 ක් පමණ වාර්ෂික අස්වැන්නක් ලැබූ ලොකු ලූනු මෙවැනි හේතු නිසා මෙට්‍රික් ටොන් 8000 කටත් වඩා අඩු වී තිබේ. එය තවදුරටත් අඩුවන බවට සැකයක් නැත. මේ නිසා ඉන්දියාව ලූනු අපනයනය නැවැත්වූ විට මෙවර එය දරාගත නොහැකි තත්ත්වයක් රට තුළ නිර්මාණය කර තිබේ. මේ සමස්ත ක්‍රියාවලියේ අවසන් ජයග්‍රාහකයා අතරමැදියා වුවද මේ අතරමැදියා විසින් ලංකාවේ ලොකු ලූනු නිෂ්පාදකයා කාබාසිනියා කර දමා තිබේ. මෙයට වගකිවයුත්තන් ආණ්ඩුවේ මැති ඇමැතින්ගේ හෙංචයියලා වීම හේතුවෙන් මේ ගැටලුවට හැමදාමත් ලැබෙන්නේ පැලැස්තර විසඳුමක් පමණි. සැබෑ විසඳුම වන ශ්‍රී ලංකාවේ වාර්ෂික ලොකු ලූනු අවශ්‍යතාව මෙරට තුළදීම නිෂ්පාදනය කිරීම තවමත් කරගත නොහැකිවීම සම්බන්ධයෙන් මෙතෙක් බලයට පත් හැම ආණ්ඩුවක්ම ලැජ්ජා විය යුතුය.