හරි ලීසිං බොරු ලීසිං
මහ බැංකුවේ ඉහළ පෙළේ නිලධාරීන්ගේ ක්‍රියාකලාපය සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරයා සතියක් තුළදී දෙවරක්ම සැරට කතා කළේය. එහි පළමුවැන්න ඊ.ටී.අයි. ආයතනය කඩා වැටීම පිළිබඳව සොයා බැලීම සඳහා පත් කරන ලද ත්‍රිපුද්ගල කමිටුව ඉදිරිපත් කළ වාර්තාව සමාලෝචනය සඳහා එම නිලධාරීන් හමු වූ අවස්ථාව විය. දෙවැන්න රාජ්‍ය බැංකු ප්‍රධානීන් සහ මහ බැංකුවේ ඉහළ නිලධාරීන් හමු වූ අවස්ථාවයි. මේ අවස්ථා දෙකේදීම මූල්‍ය සමාගම් සහ ලීසිං සමාගම් කටයුතු අධීක්ෂණය සම්බන්ධව මහ බැංකුවේ අඩුපාඩු ජනාධිපතිවරයාගේ දැඩි දෝෂදර්ශනයට ලක් විය.
මෙම දෝෂාරෝපණයෙන් පසුව එදිනම රාත්‍රියේ මහ බැංකුවේ නිලධාරීන් පිරිසක් එක්වී ජනාධිපතිවරයා අපේක්ෂා කළ සහන ලබාදීම් පිළිබඳ තීන්දු ගෙන තිබූ අතර මහ බැංකු අධිපතිවරයා විසින් මූල්‍ය සමාගම් සහ ලීසිං සමාගම් සම්බන්ධව කරුණු සොයා බලා දින 14 ක් ඇතුළතදී වාර්තාවක් ලබා දෙන්නැයි නියම කරමින් ත්‍රිපුද්ගල කමිටුවක් ද පත් කර තිබිණි. ලියාපදිංචි නොවූ සමාගම්වල සමාජය අනුමත නොකරන ක්‍රියාවන් පිළිබඳ තොරතුරු සෙවීම පමණක් නොව ලියාපදිංචි ආයතනවල ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ සොයා බැලීම ද එම කමිටුවට පැවරී තිබේ. මූල්‍ය සමාගම් සහ ලීසිං සමාගම් විෂය පිළිබඳ රට පුරාම මහත් ආන්දෝලනයක් හටගැනීමට තුඩු දුන් සිදුවීම් ගණනාවක් එක පෙළට ඇතිවීම මේ සියලු අලකලංචිවලට හේතු වී තිබිණි.
මේ රටේ නිල මට්ටමින් මෙන්ම නිල නොවන මට්ටමින් ද ක්‍රියාත්මක වන මූල්‍ය ආයතන තිබෙන බව රහසක් නොවේ. පෞද්ගලික බැංකුවල සිට මහා පරිමාණ රාජ්‍ය බැංකු දක්වාත් ලියාපදිංචිව සිටින මූල්‍ය සමාගම් සහ ලීසිං සමාගම් දක්වාත් මේ නිල මට්ටමේ මූල්‍ය ආයතන ක්‍රියාත්මකය. ලියාපදිංචි නොවූ හොර මූල්‍ය සමාගම් සහ ලීසිං සමාගම්වල සිට ගමේ නගරයේ සිටින ගිනි පොලීකාරයා දක්වා නිල නොවන මට්ටමින් ක්‍රියාත්මක වන මූල්‍ය ආයතන තිබේ. නිල මට්ටමේ ආයතනවලට ගිනි පොලීකාරයාගේ චරිතයට පණ පෙවීමට නොහැකි වනවා සේම ගිනි පොලීකාරයන්ට හෝ හොර මූල්‍ය සමාගම්වලට නිල මට්ටමේ ආයතන ආකාරයට ක්‍රියාත්මක විය නොහැකිය.
එය කෙසේ වුවත් වැරදි අවබෝධයක් නිසා හෝ වෙනයම් බලපෑම් නිසා හෝ රටේ මහජනතාවගෙන් කොටසක් හොර ලීසිං සමාගම් සහ හොර මූල්‍ය සමාගම් පස්සේ යති. එසේ යන්නේ විශාල අවදානමක් ගනිමින් බව ඔවුන්ට නොදැනෙන්නේ එකී ආයතන මගින් තැන්පතු සඳහා විශාල පොලියක් ලබාදීමත් ඉතා අඩු කාලයකින් වැඩි කරදරයක් නැතිව ලීසිං පහසුකම් ලබාදීමත් හේතුවෙනි. එහෙත් හොර ෆිනෑන්ස් සමාගම්වල තැන්පතු ඕනෑම මොහොතක අහෝසි කර්මයට හා හැකි බවත් හොර ලීසිං සමාගමට තමන් ලබාගත් වාහනය ඕනෑම අවස්ථාවක පැහැරගෙන යා හැකි බවත් මේ කිසිවකුට මුලදී වැටහෙන්නේ නැත. වැටහෙන විට සියල්ල සිදුවී හමාරය.
සුනිල් ජයවර්ධන ඝාතනය හොර ලීසිං සමාගම්වල රෙදි ගැලවූ අවස්ථාවක් විය. එසේම කඩා වැටුණු ඊ.ටී.අයි. සහ ද ෆිනෑන්ස් ආයතන වැඩි පොලියක් අපේක්ෂාවෙන් අවදානම් සහගත ආයෝජන කිරීමේ ආදීනව මේ රටේ ජනතාවට පෙන්වා දී තිබේ. එහෙත් කනගාටුවට කරුණ නම් කඩා වැටුණු අපේ අවධානයට ලක්වන මූල්‍ය ආයතන දෙකම හොර ඒවා නොව දශක ගණනාවක් රටේ ජනතාවගේ විශ්වාසය දිනා සිටි මහ බැංකුවේ අධීක්ෂණයට ද යටත් වූ ඒවා වීමය. ලියාපදිංචි නැති හොර ආයතන සම්බන්ධ වගකීමෙන් ගැලවීමට මහ බැංකුවට හැකි වුවද ඊ.ටී.අයි. සහ ද ෆිනෑන්ස් ආයතන පිළිබඳ වගකීමෙන් ගැලවීමට මහ බැංකුවට හැකියාවක් නැත්තේ එබැවිනි. ලක්ෂ 06 ක් පමණක් ගෙවා දමා ආයෝජනය කළ ජනතාවගේ වගකීමෙන් කර ඇරීමට තමන්ට හැකියාවක් නැති බව මහ බැංකුව දැන සිටිය යුතුය. ජනාධිපතිවරයා එදා පෙන්වා දුන්නේ මේ කාරණයයි.
මහ බැංකුවේ අධීක්ෂණය යටතේ පවතින එවැනි මූල්‍ය ආයතනයක කඩා වැටීම නිසැකවම රටේ සියලු ජනතාවට තමන්ගේ ආයෝජන සම්බන්ධයෙන් රතු එළිය දැල්වීමකි. වැඩි පොලියක් ලබාදීම හේතුවෙන් ජනතාව එවැනි මූල්‍ය ආයතනවලට ආකර්ශනය වීම වැළැක්විය නොහැක. නමුත් මහ බැංකුවේ වගකීම වන්නේ නිරතුරුවම එවැනි ආයතනවල ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ සැලකිලිමත්ව සිටීමය. මූල්‍ය සමාගම් කිසියම් අවදානම් සහගත ව්‍යාපාරවල යෙදී ජනතාවගේ තැන්පතු මුදල් වාෂ්ප කර දැමීමට කටයුතු කරයි නම් වහාම මැදිහත් වී ඒ තත්ත්වය වෙනස් කිරීමට මහ බැංකුවට හැකියාව තිබිය යුතුය. කඩා වැටීමෙන් පසුව අපට කරන්න දෙයක් නෑ වැනි කතා හෝ ජනතාව වැඩි පොලියකට ගොස් මුදල් නැතිකර ගත්තා වැනි කතා හෝ පැවසීමෙන් පලක් නැත.
මේ රට තුළ මහා පිළිලයක් මෙන් දලුලන වන හොර ලීසිං සමාගම් සම්බන්ධයෙන් ද මහ බැංකුව දැනට වඩා වැඩි වගකීමකින් ක්‍රියා කිරීම අවශ්‍යය. ඒවා නීතිවිරෝධී නම් ඒ බව රට හමුවේ හෙළිදරව් කිරීම හෝ සිදුවිය යුතුය. අනතුරුදායක ලෙස මුදල් උපයන සියලු දෙනා නිසැකවම දේශපාලන වශයෙන් බලවත් පුද්ගලයන්ට සමීපය. මේ නිසා එවැනි ව්‍යාපාර මුළුමනින් උපුටා දැමීම අසීරු කටයුත්තකි. එහෙත් එවැනි ව්‍යාපාර පිළිබඳව ජනතාව විධිමත් ලෙස දැනුම්වත් කිරීමෙන් සහ පිළිගත් ලීසිං ආයතන වලින් වඩාත් පහසුවෙන් වැඩේ කරගත හැකිවන ලෙස නීති සැකසීමෙන් හෝ මහජනතාව මේ මර උගුල් වලින් ගලවාගත හැකිවනු ඇත.
