ආතතිය සහ කාංසාව සෑම තැනකම පාහේ පැතිරී ඇති අද තරගකාරී වේගවත් ලෝකයේ, මානසික සෞඛ්ය පවත්වා ගැනීම සහ ශාරිරික සුවතාව සංවර්ධනය උදෙසා වඩාත් ඵලදායී පහසු ක්රමයක් ලෙස යෝගා ජීවන දර්ශනය වැදගත් වේ. සැබැවින්ම යෝගා යනු ව්යායාම ක්රමයක් නොව පුහුණු කළ යුතු සූවදායී ජීවන රටාවකි.
යෝගා මගින් ජීවිත පරිවර්තනය කළ හැකි ගැඹුරු මානසික සෞඛ්යය වාසි රැසක් ලබා දෙයි. යෝගා මගින් මානසික යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කළ හැකි විවිධ ක්රම ගවේෂණය කරන අතර මානසික සෞඛ්ය රැකවරණය සඳහා පරිපූර්ණ ප්රවේශයක් ලබා දෙයි. යෝගයේ පරිවර්තනීය බලය මානසික යහපැවැත්ම සඳහා මාර්ගයක් පමණක් නොව විශේෂයෙන්ම ලෙඩ සුව කිරීම වැනි ශාරීරික ප්රතිලාභවලටද හේතු වේ.
යෝග කිරීමෙන් සිරුරට ශරීරයේ නම්යතාව රැක ගැනීමට ඉවහල් වීම, මාංශ පේශිවල ක්රියාකාරීත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සහ ඒවායෙහි ශක්තිමත්භාවය ඇතිකිරීම වැනි වාසි සැලසේ. සෑම මස්පිඬුවකටම යෝග ව්යායාමය ලැබෙන නිසා ශරීර සමබරතාව සේම ශරීරයේ බර මනාව පවත්වාගෙන යාමට පහසු වේ. ඒ හැර යෝග මගින් සැලසෙන මානසික සුවය අපමණය.
යෝගා යනු ශරීරය, මනස සහ ආත්මය සමතුලිත කරන විෂයයකි. එය භාවනාව, හුස්ම ගැනීමේ ක්රම (ප්රාණයාම) සහ භෞතික ඉරියව් (ආසන) ඒකාබද්ධ කරයි. මෙම පරිපූර්ණ ප්රවේශය මගින් මනස හා ශරීරය අතර ශක්තිමත් බැඳීමක් ඇති කරන අතර එය සාමාන්ය යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කරයි. නිතිපතා යෝග අභ්යාස මගින් මිනිසුන්ට සමබරතාවය සහ සන්සුන්භාවය සොයා ගැනීමට උපකාරී වන අතර එමගින් මානසික සෞඛ්යයට ආතතිය හා කාංසාවේ අහිතකර බලපෑම් අඩු කරයි.
යෝගා මගින් ආතතිය අඩු කිරීමේ හැකියාව එහි ඇති වැදගත්ම වාසි අතර වේ. යෝගා මගින් ලිහිල් කිරීම සහ දැනුවත්භාවය ප්රවර්ධනය කරන අතර එමගින් ආතතියට සම්බන්ධ හෝමෝනය වන කෝටිසෝල් මට්ටම අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. ගැඹුරු හුස්ම ගැනීම සහ භාවනාව තුළින් පැරසයිම්පතටික් ස්නායු පද්ධතිය උත්තේජනය කිරීමෙන් යෝගා සන්සුන්භාවය සහ විවේකය ප්රවර්ධනය කරයි. එහි ප්රතිඵලයක් ලෙස, මිනිසුන්ට ආතතිය හැසිරවීමට වඩා හොඳින් හැකිවන අතර සමස්තයක් වශයෙන් මානසිකව වඩාත් ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ලැබේ.
ලෝකයේ බහුලව දක්නට ලැබෙන මානසික සෞඛ්ය තත්වයන්ගෙන් එකක් වන්නේ කාංසාව ආබාධයි. කාංසාව කළමනාකරණය කිරීමේ ඵලදායී හා ස්වාභාවික ක්රමයක් වන්නේ යෝගාය. චලනය, හුස්ම ගැනීමේ ව්යායාම සහ භාවනා යන සියල්ලම ස්නායු පද්ධතිය සමතුලිත කිරීමට සහ කාංසාව රෝග ලක්ෂණ අඩු කිරීමට එක්ව ක්රියා කරයි. කාංසාව ආබාධ සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති අඛණ්ඩ කනස්සල්ල සහ බිය, යෝගා මගින් වර්තමාන දැනුවත්භාවය දිරිමත් කිරීම මගින් අඩු කළ හැකිය. යහපැවැත්ම පිළිබඳ වැඩි හැඟීමක් සහ කාංසාව සැලකිය යුතු ලෙස අඩුවීමක් නිතිපතා පුහුණුවීමෙන් සිදුවිය හැකිය.
චිත්තවේගීය සෞඛ්යය වැඩිදියුණු කිරීමට අමතරව, යෝගා මගින් සංජානන ක්රියාකාරීත්වයද වැඩිදියුණු කරයි. නිතර පුහුණුවීම් මගින් මානසික පැහැදිලිකම, මතකය සහ කේන්ද්රීය අවධානය වැඩිදියුණු කර ඇත. යෝගා සිහිය ප්රවර්ධනය කරන අතර එමගින් සාන්ද්රණය සහ වර්තමාන මොහොතේ දැනුවත්භාවය වැඩිදියුණු වේ. මෙම වැඩි වූ දැනුවත්භාවය නිසා වඩා හොඳ තීරණ ගැනීමට සහ ගැටලු විසඳීමට ඇති හැකියාව ඇතිවිය හැක. ඊට අමතරව, යෝගයේ භාවනා අංග මගින් මානසික අවුල් සහගත බව ඉවත් කිරීමට උපකාරී වන අතර, වඩාත් අවධානයෙන් කෙන්ද්රීය වූ හා ඵලදායී මනසක් ඇති කිරීමට හැකි වේ. යෝගා මනෝභාවය සහ චිත්තවේගීය නියාමනය කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරන බව පෙන්වා දී ඇත. මෙම පුහුණුව ශරීරයේ ස්වාභාවික “හිතකර” හෝමෝන වන “එන්ඩොර්ෆින්” නිෂ්පාදනය උත්තේජනය කරයි. ඊට අමතරව, යෝගා මොළයේ “ගැමා-ඇමිනොබියුට්රික් අම්ලය” (GABA) මට්ටම වැඩි කරයි. එය පුද්ගල මනෝභාවය නියාමනය කිරීමට සහ මානසික අවපීඩනයේ රෝග ලක්ෂණ අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. චිත්තවේගීය සමතුලිතතාවය සහ ස්ථාවරත්වය ප්රවර්ධනය කිරීමෙන්, යෝගා මගින් පුද්ගලයන්ට ජීවිතයේ උඩු යටිකුරුවීම්වලට වඩාත් පහසුවෙන් සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවෙන් මුහුණදීමට උපකාරී වේ.
දුෂ්කරතා ජය ගැනීමට සහ ජීවිතයේ බාධක සමඟ කටයුතු කිරීමට ඇති හැකියාව ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවයි. චිත්තවේගීය ධෛර්යය ශක්තිමත් කිරීමෙන් සහ ධනාත්මක දෘෂ්ටියක් දිරිමත් කිරීමෙන්, යෝගා ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ගොඩනගයි. ස්වයං දැනුවත්භාවය සහ ස්වයං අනුකම්පාව ප්රවර්ධනය කිරීමෙන්, මෙම අභ්යාසය මිනිසුන්ට තමන් සමඟ වඩාත් ධනාත්මක සම්බන්ධතාවයක් ඇති කරගැනීමට උපකාරී වේ. සමකාලීන ජීවිතයේ අභියෝග කළමනාකරණය කිරීමට සහ මානසික සෞඛ්යය ආරක්ෂා කර ගැනීමට, මෙම අභ්යන්තර ධෛර්යය සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව අතිශයින්ම ප්රයෝජනවත් විය හැකිය.
යෝගා මගින් නින්දේ ගුණාත්මකභාවය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිදියුණු කළ හැකි අතර එය මානසික සෞඛ්යයට වැදගත් වේ. යෝගා හුස්ම ගැනීමේ ව්යායාම සහ ලිහිල් කිරීමේ ක්රම මනස සන්සුන් කිරීමට සහ ශරීරය හොඳ රාත්රී නින්දකට සූදානම් කිරීමට උපකාරී වේ. ආතතිය සහ කාංසාව අඩු කිරීමෙන් නින්ද නොයාම සහ අනෙකුත් නින්දේ ගැටලු සඳහා යෝගා උපකාරී වේ. චිත්තවේගීය පාලනය, සංජානන ක්රියාකාරීත්වය සහ සාමාන්ය මානසික සෞඛ්යය යන සියල්ල යහපත් රාත්රී නින්දක් ලබා ගැනීම මත රඳා පවතී.
යෝගයේ ප්රධාන මූලධර්මවලින් එකක් වන්නේ සිහිකල්පනාවයි. එය මානසික යහපැවැත්ම සඳහා වැදගත් වේ. සිහිකල්පනාව යනු විනිශ්චය නොකර මෙතැන සහ දැන් අවධානය යොමු කිරීමයි. යෝගා හරහා මිනිසුන්ට සිහිකල්පනාව වර්ධනය කරගත හැකි අතර, එමගින් ඔවුන්ගේ හැඟීම්, අදහස් සහ ක්රියා පිළිබඳව වඩාත් සවිඥානික විය හැකිය. මෙම වැඩිවන ස්වයං දැනුවත්භාවය නිසා තමා පිළිබඳ වැඩි අවබෝධයක් සහ චිත්තවේගීය පාලනයක් ඇතිවිය හැකිය.
යෝගා බොහෝ විට කණ්ඩායම් වශයෙන් සිදු කරනු ලබන අතර, එමගින් සුහදතාවය සහ සමාජ සහයෝගය පිළිබඳ හැඟීමක් ඇතිකළ හැකිය. ඔබේම අයට සමාන උනන්දුවක් ඇති පුද්ගලයන් සමඟ සබඳතා වර්ධනය කර ගැනීමෙන් ඔබට අඩු තනිකමක් සහ හුදෙකලාවක් දැනීමට උපකාරී වේ. යෝග පන්තියක දිරිගන්වන සුළු වාතාවරණයක් ප්රජාව සහ අයත් වීමේ හැඟීමක් ප්රවර්ධනය කළ හැකි අතර එය පොදුවේ මානසික සෞඛ්යයට ප්රයෝජනවත් වේ.
යෝගා මනස, ශරීරය සහ ආත්මය ආමන්ත්රණය කරයි. මානසික සෞඛ්ය ප්රතිකාර සඳහා පුළුල් ප්රවේශයක් සපයයි. රෝග ලක්ෂණ පමණක් ආමන්ත්රණය කළ හැකි සාම්ප්රදායික ප්රතිකාරවලට වෙනස්ව, යෝගා සමබරතාවය සහ සාමාන්ය යහපැවැත්ම දිරිමත් කරයි. එය ඔවුන්ගේ මානසික සෞඛ්යය ක්රියාකාරීව කළමනාකරණය කිරීමට පෙළඹවීමෙන් ධනාත්මක ජීවිත වෙනස්කම් කිරීමට මිනිසුන්ට බලය ලබා දෙයි. යෝගා ඔවුන්ගේ දෛනික චර්යාවට ඇතුළත් කිරීමෙන් මිනිසුන්ගේ මානසික සෞඛ්යය සහ සාමාන්ය ජීවන තත්වය දිගු කාලයක් තිස්සේ වැඩිදියුණු කළ හැකිය.
මානසික සෞඛ්යය සඳහා යෝගාවල මෙවන් බොහෝ සහ ස්ථාපිත වාසි ඇත. ආතතිය සහ කාංසාව අඩු කිරීමේ සිට මනෝභාවය සහ සංජානන ක්රියාකාරීත්වය වැඩිදියුණු කිරීම දක්වා මානසික සෞඛ්යය සඳහා යෝගා මගින් පරිපූර්ණ ප්රවේශයක් සපයයි.
ශක්තිමත් මානසික-ශාරීරික සම්බන්ධතාවයක් වර්ධනය කිරීමෙන් සමබරතාවය සහ සන්සුන්භාවය පිළිබඳ හැඟීමක් ලබා ගැනීමට යෝගා මිනිසුන්ට සහාය විය හැකිය. ජීවිත වෙනස් කිරීමට සහ දිගුකාලීන මානසික යහපැවැත්මට සහාය වීමට යෝගාවලට බලය ඇත. එය තනි තනිව හෝ කණ්ඩායමක් ලෙස සිදු කළත් අද දින ආතති සහගත පරිසරයක් තුළ, දිනපතා පුහුණුවක් ලෙස යෝගා භාවිත කිරීම මානසික යහපැවැත්ම කරා ළඟා වීමට බලවත් පියවරක් විය හැකිය.
• සුගත් පී. කුලතුංග ආරච්චි